اگرچه نگرانی ها از افزایش قیمت بنزین هر روز در حال افزایش است و مقامات رسمی دولت و مجلس اعلام کردند سال آینده قطعا افزایش قیمت بنزین نداریم اما با طرحی که دولت برای حذف یارانه های پنهان داد زمزمه واقعی کردن قیمت بنزین شنیده می شود. طرحی که اگر اجرایی شود باید قیمت بنزین، آزاد و حداقل سه برابر قیمت کنونی شود. اما آیا این طرح اجرا میشود و باید منتظر بنزین 14 هزار تومانی باشیم؟
سهمیه بنزین در آغاز هر ماه در کارتهای سوخت شارژ میشود، بر این اساس سهمیه بنزین دی ماه ۱۴۰۰، امشب در کارتهای سوخت واریز خواهد شد.
این سهمیه بدون تغییر نسبت به ماههای گذشته خواهد بود و تغییری نیز در میزان ذخیره بنزین در کارتهای سوخت ایجاد نشده است.
سهمیه بنزین برای خودروهای سواری شخصی بنزینی ۶۰ لیتر، خودروهای سواری شخصی دوگانهسوز ۳۰ لیتر و برای موتورسیکلتها نیز ۲۵ لیتر در ماه است و میتوان در هر کارت سوخت، سهمیه ۹ ماه را ذخیره کرد.
به گزارش ایرنا، سهمیهبندی بنزین در کشور از ۲۴ آبان سال ۹۸ با هدف اصلاح الگوی مصرف و افزایش فرصتهای صادراتی با مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران سه قوه دوباره آغاز شد.
بر اساس سهمیهبندی بنزین، هر لیتر بنزین یارانهای، یکهزار و ۵۰۰ تومان و هر لیتر بنزین آزاد سههزار تومان قیمتگذاری شد. قیمت بنزین سوپر نیز سههزار و ۵۰۰ تومان تعیین شد.
امشب بیست و هفتمین سهمیه بنزین یارانهای در کارتهای سوخت واریز خواهد شد.
در حال حاضر، قیمت بنزین دولتی ۱۵۰۰ تومان و قیمت بنزین آزاد ۳۰۰۰ تومان محاسبه می شود. قیمت بنزین واقعی یعنی حذف یارانه پنهان و این یعنی بنزین با قیمت دلار آزاد محاسبه خواهد شد. می توان نتیجه گرفت در صورت محاسبه قیمت بنزین بر اساس قیمت دلار آزاد،قیمت آن در هر لیتر به ۱۰ تا ۱۱ هزار تومان می رسد.
اتفاق عجیب درباره قیمت بنزین
ایرانیها در حالی در ۶ ماهه نخست امسال و همزمان با شرایط قرمز کرونایی، روزانه ۸۵ میلیون لیتر بنزین مصرف کردهاند که این عدد برای ۶ ماهه اول سال ۹۹، حدود ۷۴.۵ میلیون لیتر بوده است و حکایت از رشدی ۱۴ درصدی دارد. هر زمان که رشد مصرف بنزین شتاب گرفته، مجموعه سیاستگذاران کشور به فکر راهکارهایی برای کنترل مصرف و بهینه سازی آن افتادهاند.
برای نخستین بار اواخر دهه ۸۰ بود که سهمیهبندی بنزین مطرح شد.همین موضوع، قیمت واقعی بنزین را افزایش داد اما در عمل قیمت در ایران ثابت بود که باعث میشد مصرف هر روز بیشتر شود. همچنین قاچاق سوخت نیز بیشتر شده بود و روزانه تا ۲۵ میلیون لیتر سوخت که از آن جمله میتوان به بنزین نیز اشاره کرد، از کشور قاچاق میشد.
با آن اقدام، مصرف بنزین تا حدی فروکش کرد اما این روند دوام چندانی نداشت. کاهش قیمت نفت و ثبات قیمت ارز از سال ۹۳ به بعد سبب شد تا به تدریج سهمیهبندی بی اثر شود. در میانه دهه ۹۰ بود که بنزین تکنرخی شد و سهمیهبندی دیگر لزومی نداشت.
نوسانهای شدید نرخ ارز که از اواخر سال ۹۶ آغاز شد اما دوباره فاصله قیمت بنزین را با قیمت واقعی آن افزایش داد و آبان سال ۹۸ بود که بنزین بار دیگر سهمیهبندی شد.
با آن اقدام نیز مصرف بنزین از بالای ۱۰۰ میلیون لیتر در روز به حدود ۷۵ میلیون لیتر رسید. اواخر سال ۹۸ با شیوع کرونا و اعمال محدودیتها، مصرف بنزین کمتر شد. فروردین سال ۹۹، حتی در روزهایی مصرف تا ۴۰ میلیون لیتر در روز پایین آمد.
میانگین مصرف بنزین اگرچه در سال گذشته حدود ۸۰ میلیون لیتر در روز بود اما از ابتدای امسال مصرف بنزین دوباره اوج گرفت. افزایش مصرف بنزین باعث شد تا میانگین مصرف این سوخت در ۶ ماهه اول امسال، به ۸۵ میلیون لیتر در روز برسد. این در حالی است که میانگین مصرف بنزین در مدت مشابه سال قبل، ۷۴.۵ میلیون لیتر در روز بوده که نشان میدهد ایرانیها ۱۴ درصد بیشتر از سال گذشته بنزین در باکهای خود سوزاندهاند.
ادامه روند کنونی مصرف در صورت رفع محدودیتهای کرونا میتواند مصرف بنزین در کشور را به شدت افزایش دهد. موضوعی که ایران را از دایره صادرکنندگان بنزین خارج کرده و حتی تا ۲ سال آینده دوباره به واردکننده بنزین تبدیل کند.
البته با اصلاح الگوی مصرف و افزایش بهینهسازی مصرف سوخت میتوان از این اتفاق جلوگیری کرد. با این حال در کنار اصلاح الگوی مصرف باید افزایش مصرف سی. ان. جی را نیز در دستور کار قرار داد.
ایران در شرایط فعلی ۴۰ میلیون مترمکعب ظرفیت توزیع روزانه سی. ان. جی دارد که میتوان با توجه به ظرفیت خالی موجود که نزدیک به ۲۰ میلیون متر مکعب میشود، افزایش مصرف بنزین را کنترل کرد.
همچنین ایران که دومین دارنده ذخایر گاز جهان به شمار میرود، میتواند با تکیه بر این سوخت ملی، در مصرف سوخت مایع صرفهجویی کند.