صادق زیباکلام مفرد (زاده ۲۲ خرداد ۱۳۲۷) استاد علوم سیاسی، نویسنده و از کارشناسان ایرانی با گرایش اصلاحطلبی و نوآزادیخواهانه است. او دکترای علوم سیاسی از دانشگاه برادفورد دارد او استاد واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد بود؛ و هماکنون استاد تمام دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران است.
صادق زیباکلام، در حساب توئیتری خود نوشت: «امروز روز معلم است، دریافت پیام از دانشجویانی که سی سال پیش با من کلاس داشتند خیلی دلچسب بود. اما دلچسبترین تبریک مال دانشگاه تهران بود که به مناسبت روز معلم گفتند اطاقم را باید تحویل بدهم. بغض گلویم را گرفت ماندهام با قاب عکسهایم که تاریخ تحولات ایران است و گلدانهایم چه کنم؟»
زندگی شخصی صادق زیباکلام
صادق زیباکلام در سال ۱۳۲۷ در کوچه معروف به دعانویسها، در محلهٔ بازارچه آبمنگول تهران در جنوب خیابان ری متولد شد. پدرش تاجر و دارای مغازهای در خیابان قزوین تهران بود، اما وارد فعالیتهای سیاسی نیز شده بود. او از طرفداران محمد مصدق بود اما از لحاظ تشکیلاتی در حزب زحمتکشان به رهبری مظفر بقایی فعالیت میکرد.
دختر کوچک وی مریم زیباکلام و دختر بزرگ وی سارا زیباکلام است که زیباکلام او را دقیقاً در نقطه مقابل خود میداند. سارا با پسر احمد توکلی ازدواج کردهاست. زیباکلام میگوید نه او و نه توکلی هیچ نقشی در این ازدواج نداشتهاند و آن دو پس از آشنا شدن در روزنامه همشهری با هم ازدواج کردهاند.
دکتر فاطمه زیباکلام، خواهر او است که در اسفند ۱۳۹۴ درگذشت. سعید زیباکلام نیز برادر وی میباشد که از نظر عقیده در روبروی هم قرار دارند.
تحصیلات صادق زیباکلام
صادق زیباکلام پنج سال نخست ابتدایی را در دبستان غزالی واقع در خیابان سینا، و سال آخر را در دبستان دکتر قاسمزاده واقع در خیابان غفاری تحصیل میکند. با نقل مکان خانواده به منزل بزرگی در نیاوران، زیباکلام در دبیرستان رهنما در خیابان منیریه ثبت نام میکند. او پس از اخذ دیپلم دبیرستان در سال ۱۳۴۵ در کنکور دانشگاه تهران پذیرفته میشود اما پدرش با تحصیل او در ایران مخالفت کرده او را روانه اتریش میکند تا او را از درگیریهای سیاسی دانشگاه تهران به دور نگه دارد. در اتریش تحت تأثیر تفکرات مارکسیستی قرار میگیرد و تحصیل خود را در اتریش نیمهتمام گذاشته و به توصیهٔ پدر در خرداد ۱۳۴۶ به انگلستان میرود.
بعد از طی دوره دوساله کالج او به پلی تکنیک شهر هادرزفیلد در شمال بریتانیا میرود و وارد رشته مهندسی شیمی میشود. او بعد از اتمام دوره کارشناسی وارد دوره کارشناسی ارشد و سپس دکترای مهندسی شیمی در دانشگاه برادفورد میشود. پس از آزادی در سال ۱۳۵۵، دستگاه امنیتی کشور مانع بازگشت او به انگلستان و ادامه دوره دکتری شد و او به ناچار در ایران مانده و به عنوان مربی در دانشکده فنی دانشگاه تهران استخدام میگردد. پس از انقلاب در سال ۱۳۶۳ برای ادامه تحصیل به انگلستان بازمیگردد اما به جای ادامه تحصیل در رشته مهندسی شیمی به علوم انسانی روی میآورد. او در دانشکده صلحشناسی دانشگاه برادفورد فوق لیسانس و دکترای خود را میگیرد. موضوع تز دکترای او انقلاب اسلامی ایران و فلسفه سیاست غرب بودهاست. زیباکلام در سال ۱۳۶۹ به ایران بازگشته و پس از دو سال وارد گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران میشود.
زندان رفتن صادق زیباکلام پیش از انقلاب ۵۷
زیباکلام در تابستان ۱۳۵۳ هنگام آمدن به ایران توسط ساواک دستگیر و به اتهام خرابکاری علیه حکومت و تبلیغ برای مجاهدین خلق، به ۳ سال زندان محکوم شد. اسناد آزادشده آرشیو ملی بریتانیا در سال ۲۰۰۶ نشان میدهد که محافل دانشگاهی، وزارت خارجه و دفتر نخستوزیر بریتانیا هارولد ویلسون، که در آن زمان ریاست دانشگاه برادفورد را برعهده داشت، تلاش زیادی را برای روشن شدن وضعیت زیباکلام و آزادی او انجام داده بودند که البته بینتیجه مانده بود. وی در نهایت در شهریور ۱۳۵۵ پس از ۲ سال و ۱ ماه از زندان آزاد میشود.
محکومیت به زندان، بعد از انقلاب ۵۷ صادق زیباکلام
صادق زیباکلام به هجده ماه حبس تعزیری محکوم شده بود. وی اعلام کرده احکام حبس توسط دادگاه انقلاب اسلامی و در ارتباط با اظهارنظرهای او در مورد سیاست هستهای جمهوری اسلامی و نحوه برخورد قضایی با متهمان پرونده اختلاس سه هزار میلیارد تومانی صادر شدهاست. به گفته وی به واسطه این پرسش که سیاست هستهای چه حاصلی برای مملکت داشته به یک سال حبس تعزیری و به واسطه گفتن اینکه دادگاه اختلاس ۳ هزار میلیارد تومانی بیش از آنکه به دنبال کشف حقیقت و اجرای عدالت بوده، به دنبال ارضاء و اقناع افکار عمومی بوده، به شش ماه حبس تعزیری محکومیت یافتهاست. وی بیان کردهاست که ارسال دو نامه سرگشاده به سردبیر کیهان باعث پیگرد قضایی او شد و دادستان انقلاب علیه او به اتهامات «فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی، نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی و توهین به قضات و مسئولین دستگاه قضایی» تشکیل پرونده داد و روانه دادگاه انقلاب کرد.
در آبان ماه ۹۳ حکم یک سال و نیم حبس صادق زیباکلام به ۵ میلیون تومان جریمه نقدی تبدیل شد.