سویه امیکرون سارس کووید ۲ (انگلیسی: SARS-CoV-2 Omicron variant)، که با نام lineage B.1.1.529 نیز شناخته میشود، یک سویه از کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ است که باعث بیماری کووید ۱۹ میشود. ۹ نوامبر ۲۰۲۱ اولین مورد شناخته شده امیکرون در بوتسوانا شناسایی شد. در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۱، سازمان جهانی بهداشت امیکرون را به عنوان سویه نگرانکننده معرفی کرد و نام آن را از روی حرف یونانی امیکرون گذاشت. امیکرون جهشهای زیادی داشته و یکی از تغییریافتهترین موارد جهش ویروس کروناست.
سیستم ایمنی بدن ما، بهوسیلۀ سلولها و پروتئینهای مختلفی، از ما در برابر عوامل بیماریزا محافظت میکند. یکی از این موارد پادتنها یا آنتیبادیها هستند. این مولکولها مانند یک گیرنده به مولکولهای سطحی عوامل بیگانه متصل میشوند و انهدام آنها را توسط سیستم ایمنی تسهیل میبخشند.
در کرونا امیکرون، توسط جهشهایی که ایجاد شده است، تغییراتی در مولکولهای سطحی آن رخ داده است که باعث شده برای سیستم ایمنی قابل شناسایی نباشند؛ حتی در افرادی که قبلاً واکسن زدهاند یا به سویههای دیگر کرونا مبتلا شدهاند.
کاملاً نمیتوان به این سؤال پاسخ داد؛ زیرا، ویژگیها و رفتار سویه امیکرون هنوز کاملاً شناخته نشده است. بااینحال، شواهد اولیه دلایلی برای خوشبینی ارائه میدهد. به نظر تعداد موارد امیکرون در این مرحله به اندازۀ موارد مشابه آلفا یا انواع دیگر نیست.
امیکرون، سویه جدید ویروس کرونا چند هفته پیش در حالی شناسایی شد که هیچگونه دادهای درباره علائم ابتلا به آن و خطرات ناشی از آن وجود نداشت. اکنون اما دادههای اولیه در مورد گونه جهشیافته کرونا که به درک بهتر از علائم و تاثیر آن کمک میکند به تدریج در حال انتشار است.
آنتونی فائوچی، مشاور پزشکی ارشد کاخ سفید گفته است که هرچند قضاوت درباره میزان خطر اومیکرون چند هفته طول خواهد کشید اما بررسیهای اولیه نشان میدهد که این سویه از انواع پیشین ویروس کرونا خطرناکتر نیست.
وی حتی این احتمال را مطرح کرد که علائم ناشی از ابتلا به گونه اومیکرون از سویههای پیشین خفیفتر باشد. آنتونی فائوچی گفت: «اومیکرون تقریبا به طور حتم از دلتا خطرناکتر نیست.»
مشاور پزشکی ارشد جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا گفت: «برخی نظرها حتی معطوف به این است که اومیکرون خطر کمتری دارد زیرا وقتی نتیجه برخی مطالعات گروهی انجامشده در آفریقای جنوبی را در نظر میگیرید پی میبرید که نسبت بین موارد ابتلا و شمار بستری شدهها کمتر از دلتا است.»
آنتونی فائوچی در عین حال افزود که سویه اومیکرون «به وضوح بسیار واگیردار» است. سازمان جهانی بهداشت نیز هشدار داده است که گونه اومیکرون از ویروس کرونا احتمالا بیشتر شیوع پیدا خواهد کرد و سطح خطر ناشی از همهگیری آن در سطح جهان «بسیار بالا» است.
دانشمندان و کارشناسان بیماریهای همهگیر دادههایی را که از آفریقای جنوبی درباره سویه اومیکرون گزارش میشود از نزدیک زیر نظر دارند.
شورای تحقیقات پزشکی آفریقای جنوبی روز شنبه نتیجه پژوهشی را منتشر کرد که نشان میداد سویه اومیکرون نسبت به گونههای پیشین احتمالا منجر به علائم خفیفتری از بیماری «کووید ۱۹» میشود. با این حال این نهاد هشدار داد که هنوز برای تعیین میزان خطر مرگ و میر ناشی از ابتلا به سویه اومیکرون خیلی زود است زیرا تنها دو هفته از زمان شناسایی این سویه میگذرد.
در گزارش شورای تحقیقات پزشکی آفریقای جنوبی وضعیت شیوع سویه اومیکرون در استان خائوتنگ که این گونه اولین بار در آنجا شناسایی شد بررسی شده است. در این گزارش آمده که پس از شناسایی سویه اومیکرون تعداد جوانانی که به دنبال ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان بستری شدهاند افزایش یافته است.
با این حال این امر میتواند به سطح پائین واکسیناسیون در میان جوانان آفریقای جنوبی مرتبط باشد. در گزارش شورای تحقیقات پزشکی آفریقای جنوبی آمده است که اکثر بیماران بستریشده نیازی به کپسول اکسیژن نداشتند.
گزارش شورای تحقیقات پزشکی آفریقای جنوبی همراستا با مشاهدات دکتر آنجلیک کوتزیه است. او پزشکی است که برای اولین بار به شیوع نوع جدید و جهشیافتهای از ویروس کرونا در آفریقای جنوبی مشکوک شد.
وی از ابتدا گفته بود که علائم ابتلا به سویه اومیکرون خفیف است و بیماران میتوانند در خانه دوره بیماری خود را سپری کنند.
آنجلیک کوتزیه میگوید که روز ۱۸ نوامبر (۲۷ آبان) پس از مراجعه هفت بیمار مبتلا به کرونا متوجه شد که علائم آنها با علائم مبتلایان به سویه دلتا متفاوت است. او میگوید تاکنون حدود ۳۰ بیمار مبتلا به سویه اومیکرون را معاینه کرده که نشانه اصلی بیماری در میان آنها «خستگی» بوده است.
آنجلیک کوتزیه میگوید بیماران مبتلا به سویه اومیکرون علاوه بر «خستگی» از «سر درد»، «بدن درد» و خارش گلو رنج میبرند.
به گفته وی بیماران مبتلا به سویه اومیکرون برخلاف مبتلایان به گونه دلتا تاکنون مشکل چشایی و بویایی نداشتند و با از دست دادن این دو حس خود روبرو نشدند.
از سوی دیگر بیماران مبتلا به گونه اومیکرون تاکنون برخلاف سویههای قبلی ویروس کرونا تجربه کاهش سطح اکسیژن در خون را نیز نداشتند.
آنجلیک کوتزیه درباره نحوه شناسایی سویه اومیکرون میگوید که به خوبی به یاد میآورد که در روز ۱۸ نوامبر بیماری به او مراجعه کرد که مشکل اصلی خود را «خستگی شدید» طی دو روز گذشته، «بدن درد» و «سردرد» عنوان میکرد.
وی میگوید: «علائمی که مطرح میشدند بسیار مشابه یک عفونت ویروسی عادی بودند. از آنجایی که طی ۸ تا ۱۰ هفته قبل از آن شاهد بیماری کووید ۱۹ نبودیم تصمیم گرفتیم که از بیمار تست بگیریم.»
آنجلیک کوتزیه میافزاید که در همان روز تعداد بیشتری از بیماران با علائم مشابه به او مراجعه کردند و وی دریافت که «عامل دیگری در کار است.»
این پزشک پس از آن هر روز بین دو تا سه بیمار مبتلا به سویه اومیکرون را معاینه کرده است. او میگوید: «در موج سوم بیماران زیادی معاینه کرده بودم که مبتلا به سویه دلتا بودند و این [رویداد] با چشمانداز بالینی موجود همخوانی نداشت.»
آنجلیک کوتزیه در همین راستا مقامات پزشکی کشورش را در جریان احتمال شیوع گونه جدیدی از ویروس کرونا و مشاهدات بالینیاش گذاشت.
او میگوید: «اکثر بیماران علائم بسیار بسیار خفیفی داشتند و هیچ کدام از آنها تاکنون بستری نشدهاند. ما توانستیم به حال این بیماران در خانه رسیدگی کنیم.»