بانک قرض‌الحسنه مهر ایران طلایه‌دار بانک‌های کشور در حوزه مسئولیت اجتماعی است

دکتر «علی مجیدی» رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب‌وکار بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران در برنامه «گفت‌‌و‌گوی اقتصادی» رادیو گفت‌‌و‌گو اظهار داشت: قرض‌الحسنه یکی از عقود مهم در بانکداری اسلامی و از عقود مبارکی است که کل شبکه بانکی این عقد را به اجرا در آورده‌‌اند. در قرآن و در روایات در خصوص این عقد بسیار تأکید شده و با توجه به اهمیتی که در اقتصاد اسلامی داشته، ۲ بانک به‌صورت تخصصی بر این موضوع تمرکز کرده‌‌اند و خدماتی را که مبتنی بر عقد قرض‌‌الحسنه باشد به مشتریان و آحاد جامعه ارائه داده‌‌اند.

وی افزود: یکی از اهداف مهم بانک‌‌های قرض‌‌‌الحسنه، گسترش شمولیت مالی و فراگیری مالی است تا قرض‌الحسنه را در متن زندگی مردم جاری کنند. رویکرد بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه رویکرد بانکداری خرد است؛ بنابراین سعی می‌کنند نیازهای فرد، خانواده و کسب‌وکارهای خرد را شناسایی کرده و از طریق تأمین مالی ارزان‌قیمت و وام قرض‌‌الحسنه، آن‌ها را مرتفع سازند.

مجیدی تصریح کرد: در بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران در سال گذشته ۲ میلیون و ۶۰۰هزار فقره وام قرض‌الحسنه پرداخت شده که در شبکه بانکی عدد ممتاز و خاصی است. بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه در حال حاضر حدود ۱۶ میلیون مشتری دارند که نشان‌‌دهنده حضور مطلوب آن‌ها در زندگی آحاد جامعه است. البته هنوز تا رسیدن به اهداف و رسالت آن‌‌ها کمی فاصله وجود دارد و برنامه‌‌ریزی این بانک‌‌ها در راستای وسیع‌‌تر شدن این شمولیت مالی است.

رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب‌وکار بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران گفت: بانک‌‌‌های قرض‌‌الحسنه به‌صورت واقعی واسطه وجوه مردم بوده و به هیچ عنوان بنگاه‌داری نمی‌‌کنند. هر آنچه که از طریق تجهیز منابع و افتتاح سپرده‌‌های قرض‌‌الحسنه به‌‌عنوان منابع وارد بانک می‌‌شود، پس از کسر سپرده قانونی و سایر کسورات قانونی، به‌صورت کامل تحت عنوان وام قرض‌‌الحسنه در اختیار متقاضیان قرار می‌‌گیرد. بنابراین برای ادامه‌‌دار بودن این چرخه و پاسخگو بودن به نیازهای آحاد مردم، باید جریان ورودی که همان سپرده‌‌های مردم است، فعال باشد تا بانک به همان نسبت بتواند خدمات بانکی از جمله وام‌‌های قرض‌الحسنه را به‌راحتی و با سهولت در اختیار مردم قرار دهد.

ضرورت آموزش مفاهیم اقتصاد اسلامی به دانش‌آموزان

وی با اشاره به اینکه بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه در حال حاضر هیچ کدام دولتی نیستند و بودجه دولتی به آن‌‌ها اختصاص داده نمی‌‌شود، در خصوص حمایت از این بانک‌‌ها گفت: بخشی از حمایت‌‌ها از بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه، مربوط به ترویج فرهنگ قرض‌‌الحسنه است که نقش بی‌‌بدیل صداوسیما در این بخش کاملاً محرز است. پس از آن آموزش و پرورش را در این بخش بسیار پیشرو می‌‌دانیم که می‌‌تواند از طریق متون کتاب‌های درسی کمک کرده تا بچه‌ها از سنین پایین با مفاهیم مالی و اقتصاد اسلامی همانند پس‌انداز، قرض‌الحسنه، وقف، هبه و... که مفاهیمی متعالی هستند، آشنا شوند.

مجیدی افزود: در کنار این‌‌ها، مساجد، خیرین فعال در حوزه‌‌های مختلف و خانواده‌‌ها نیز می‌‌توانند به ترویج فرهنگ قرض‌‌الحسنه کمک کنند. با عنایت به اینکه وام قرض‌‌الحسنه، تأمین مالی خوبی است و موجب ارتقای وضعیت رفاه و معیشت کارکنان سازمان‌‌ها می‌‎شود، مدیران سازمان‌‌ها با حمایت از بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه و با تمرکز حساب حقوق و دستمزد کارکنانشان یا حساب‌هایی که در حوزه تعاونی اعتبار و صندوق آتیه رفاه دارند و از طریق هم‌‌افزایی این بانک‌‌ها، می‌‌توانند وام قرض‌‌الحسنه در اختیار کارکنانشان گذاشته و آن‌‌ها را در مسائل معیشتی یاری دهند و از سایر خدمات بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه نیز برخوردار شوند.

وی ادامه داد: زمانی که حقوق و دستمزد کارکنان دولت از طریق بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه پرداخت شود، کارت قرض‌‌الحسنه این پرسنل، کارت زندگی آن‌ها شده و همه پس‌اندازها، خریدها و سرمایه‌‌گذاری‌‌ها از طریق همین کارت انجام می‌‌شود و گردش مالی آن‌‌ها به بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه منتقل می‌‌شود. چنانچه بخشی از حساب این کارکنان با توجه به نیت خیرخواهانه‌‌ای که دارند، نزد بانک قرض‌‌الحسنه ماندگاری داشته باشد، تحت عنوان وام قرض‌‌الحسنه در اختیار دیگران قرار گرفته و می‌‌تواند مشکلات دیگران را برطرف کند.

پیشگام بودن بانک‌های قرض‌الحسنه در عرصه بانکداری دیجیتال

رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب‌وکار بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران با اظهار اینکه بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه در کنار وام‌‌های قرض‌‌الحسنه، با هدف فراگیری مالی و شمولیت مالی، در بانکداری دیجیتال و بانکداری الکترونیک نیز قدم‌‌های خوبی برداشته و سهولت دسترسی به خدمات بانکی را برای کارکنان ایجاد کرده‌‌اند، افزود: یکی از ابزارهای فرهنگ‌‌سازی که سازمان‌‌ها می‌‌توانند از آن بهره گیرند، خدمات مبتنی بر ابزارهای غیرحضوری است.

وی با بیان اینکه بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه تک‌‌محصولی هستند و فقط روی یک عقد می‌‌توانند کار کنند، خبر داد: برای اینکه تنوع و قدرت انتخاب مشتری بالا باشد، این بانک‌‌ها طرح‌‌های متعددی دارند. بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران حدود ۱۴ طرح مختلف بر اساس عقد قرض‌‌الحسنه طراحی کرده تا مشتریان بتوانند از تمامی خدمات بهره‌‌مند شده و در کنار آن، دیگران نیز از مانده حسابشان منتفع شوند.

مجیدی با اشاره به اینکه نسبت به بانکداری اسلامی و بانکداری مبتنی بر شریعت از سوی مردم مسلمان در جهان اقبال گسترده‌ای وجود دارد، گفت: بانکداری قرض‌‌الحسنه محدود به کشورهای اسلامی نیست و حتی در اروپا، بانک‌هایی هستند که با شریعت اسلام خدمات خود را به مشتریان مسلمان خود ارائه می کنند. البته تمرکز بانک‌‌های اسلامی در کشورهای اسلامی است، در کشورهای خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی، انواع بانکداری اسلامی را داریم که بر اساس فقه و شریعت مقدس اسلام است. اولین تجربه بانک تخصصی قرض‌الحسنه در ایران بوده و بانک‌‌های اسلامی در کشورهای دیگر، از سایر عقود مانند مرابحه و صکوک قرض‌الحسنه نیز استفاده می‌‌کنند.

مجیدی از افزایش سقف وام‌‌های قرض‌‌الحسنه به ۲۰۰ میلیون تومان و مجوز اعطای وام قرض‌‌الحسنه به اشخاص حقوقی تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان در سال جاری سخن گفت و افزود: چنانچه اشخاص حقوقی پس از افتتاح حساب، بخشی از موجودی حساب‌‌های خود را در بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه متمرکز کنند، بر اساس میانگین ایجاد شده می‌‌توانند از وام‌‌های قرض‌‌الحسنه بهره‌‌مند شوند. علاوه بر این، امکان هم‌‌افزایی به همان مبلغ آورده شخص حقوقی وجود دارد تا بانک نقدینگی شخص حقوقی را ۲برابر کرده و بتواند به پرسنل و حتی خود آن شرکت، وام قرض‌الحسنه اعطا کند.

وی در بخشی دیگر از سخنان خود در خصوص صندوق‌‌های قرض‌‌الحسنه گفت: از دیرباز صندوق‌‌های قرض‌‌الحسنه در خانواده‌‌ها، مساجد، هیئت‌‌ها، سازمان‌‌ها و ... وجود داشتند. با این حال بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه برتری خاص خود را نسبت به این صندوق‌‌ها دارند. تعداد نفرات مراجعه کننده به بانک‌‌ها و تجمیع وجوه آن‌‌ها قابل مقایسه با صندوق‌‌های قرض‌‌الحسنه نیست. در نتیجه به همان نسبت هم بانک‌‌ها می‌‌توانند خدمات گسترده‌‌تری را ارائه دهند.

هدف از تأسیس بانک‌های قرض‌الحسنه، تمرکز و هم‌افزایی منابع قرض‌الحسنه بود

مجیدی افزود: زیرساخت بانکی، بنیه مالی قوی‌‌تر و نظارت قوی بانک مرکزی بر فعالیت بانک‌‌ها، نقطه مثبتی است که موجب می‌‌شود مردم با اعتماد بیشتری به بانک‌‌ها مراجعه کنند. در واقع یکی از اهداف تأسیس بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه، متمرکز شدن منابع و وجوه صندوق‌‌ها در بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه به منظور هم‌‌افزایی و انجام مدیریت متمرکز روی این صندوق‌‌ها بوده است.

رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب‌وکار بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران در ادامه سخنان خود، با اشاره به طرح کالاکارت تصریح کرد: رویکرد بانکداری قرض‌‌الحسنه، بانکداری خرد است. نیازهای افراد شناسایی شده و محصولاتی که بتواند این نیازها را برطرف کند، طراحی و تقدیم مردم می‌‌شود. هدف از طرح کالاکارت، حمایت از تولید داخل، تقویت تقاضا و توانمند نمودن مردم جهت خرید اقساطی کالاهای ضروری است.

وی خاطرنشان ساخت: بانک قرض‌الحسنه مهر ایران با ۷۰۰۰ پذیرنده در حوزه‌‌های مختلف لوازم خانگی، فرش، خدمات آموزشی، خدمات بهداشتی و ... در سراسر کشور قرارداد دارد. مردم با انتخاب خدمات مد نظر خود، وام کالاکارت را از بانک دریافت کرده و سپس کالا را خریداری و اقساط وام را به بانک پرداخت می‌‌کنند. در این چرخه هم مصرف‌‌کننده و هم تولیدکننده منتفع می‌‌شوند، از طرفی بانک هم به وظیفه‌‌اش که تأمین مالی است، عمل می‌‌کند.

کارشناس مسائل بانکی اظهار داشت: شرکت‌‌های دانش‌‌بنیان با توجه به تعاملاتی که با صندوق نوآوری و شکوفایی و صندوق توسعه فناوری نوین وجود دارد، امکان بهره‌‌مندی از محصولات و وام‌‌های قرض‌‌الحسنه را دارند.

مجیدی بخش بعدی سخنان خود را به حوزه مسئولیت اجتماعی اختصاص داد و گفت: بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه در حوزه مسئولیت اجتماعی، در هم‌‌افزایی با نهادهای حمایتی بنیاد برکت، کمیته امداد، بهزیستی و ... در بخش تبصره ۱۶ قانون بودجه و همچنین در بخش وام‌های تکلیفی ازدواج و فرزندآوری نیز سرآمد هستند. بانک قرض‌الحسنه مهر ایران در حوزه اشتغال‌زایی، ۷۵۰ هزار فقره وام به مبلغ ۸۰هزار میلیارد ریال پرداخت کرده است.

وی افزود: در بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران، وجه التزام عیناً در بحث مسئولیت‌‌های اجتماعی برای طبقات نیازمند هزینه شده است. به‌‌عنوان مثال در طرح شهید سلیمانی در سال‌‌های گذشته، حدود ۲۵هزار قلم تجهیزات پزشکی تهیه شد که در سراسر کشور توزیع شد. بیمه حوادث ۵۰۰هزار خانه روستایی در استان‌‌های محروم انجام شد و جهت احداث مدرسه و تهیه وسایل آموزشی و لوازم‌التحریر مناطق محروم اقدامات مناسبی توسط بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران صورت گرفته است.

حرکت به سمت حذف تدریجی کارمزد وام‌های قرض‌الحسنه

رئیس اداره کل نوآوری، بازاریابی و توسعه کسب‌وکار بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران با بیان اینکه هدف این بانک کسب سود نیست، گفت: هدف این است که به‌‌تدریج کارمزد ثابت حذف شده و بانک به سمت دریافت مزد خدمت بر اساس خدمت و محصولی که به مشتری ارائه می‌‌کند، حرکت نماید. با کاهش هزینه‌‌ها، افزایش بهره‌‌وری و افزایش منابع، امکان صفر شدن کارمزد وجود دارد.

مجیدی در بخش پایانی گفت‌‌وگوی خود با رادیو گفت‌‌و‌گو اظهار کرد: رضایت بسیار بالای دریافت‌‌کنندگان وام‌‌های قرض‌‌الحسنه روی رفتار بازپرداخت اقساط آن‌‌ها تاثیر مستقیم داشته است؛ به‌‌گونه‌‌ای که سال گذشته بانک قرض‌‌الحسنه مهر ایران نرخ نکول و نسبت مطالبات به مصارف نیم درصدی داشته که فاصله بسیار زیادی با عرف شبکه بانکی و حتی بانکداری جهانی دارد. این موضوع نشان می‌‌دهد مشتریان بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه خوش‌حساب بوده و به بازپرداخت پایبند هستند و رفتار اقتصادی منطقی دارند. ضمن اینکه شفافیت بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه نیز به این امر کمک می‌‌کند.

وی با اشاره به اینکه نسبت کفایت سرمایه بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه عدد بسیار مناسبی است، اما فرمول محاسبه یکسانی با سایر بانک‌‌ها دارد، پیشنهاد کرد: نگاه حمایتی دولت با توجه به مقادیر شاخص‌‌هایی همچون کفایت سرمایه و نرخ نکول، سبب تجدید نظر و بازنگری برای بانک‌‌های قرض‌‌الحسنه شود.

روابط عمومی بانک قرض‌الحسنه مهر ایران