تیراندازی از جمله ورزشهایی است که با وجود اقبال مردمی در دسترس افراد قرار ندارد و کمتر کسی میتواند در اوقات فراغت خود به این ورزش بپردازد. طرح ملی همگانی کردن تیراندازی در حال حاضر در حد حرف مطرح شده است و به زودی قرار است این طرح عملیاتی شود.
اگر چه در گذشته تیراندازی تخصصی برای جنگها و شکار بود، اما همان زمان افراد برای اینکه ساعات خوشی را سپری کنند و در مهارت با یکدیگر رقابت کنند به صورت مسابقهای نیز تیراندازی میکردند و این کار باعث مهارت بیشتر و آمادگی آنها حتی برای رویدادهایی مثل شکار و جنگ بود.
تیراندازی ورزشی است که برای همه اقشار میتواند مقدور باشد به شرطی که سالنها و ابزار آن از طریق متولیان در دسترس عموم قرار بگیرد. سرعت و دقت در تیراندازی حرف اول را میزند و افرادی که تیراندازی را به صورت حرفه ایتر دنبال میکنند فایدا این سرعت و دقت را در مشاغل خود نیز به صورت مشهود میبینند.
به عنوان مثال فردی که تیراندازی را به عنوان یک ورزش حداقل هفتهای یک بار انجام میدهد، در دیگر امور خود عجولانه تصمیم گیری نمیکند.
پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: "سوارکاری و تیراندازی بیاموزید و آن را به فرزندان خود بیاموزید که از بهترین ورزشها هستند. "
درقرن پانزدهم میلادی با اختراع اسلحه آتشین (توپ و تفنگ)، کم کم اهمیت و نقش تیراندازی با تیر و کمان در ارتشها کمتر شد و از آن پس بهره گیری از این وسیله برای شکار، سرگرمی و ورزش مورد توجه قرار گرفت. با توجه به استقبال از این رشته ورزشی جهان مجبور به تولید انواع سلاحها برای تیراندازی شد، از جمله تفنگهای ساچمه پلاستیکی برای کودکان گرفته تا تفنگهای شکاری و تکنیکال برای ورزشکاران که باهم به رقابت بپردازند.
در اوایل قرن شانزدهم میلادی، با ساخت اسلحههای گرم و تفنگهای لوله بلند، تیراندازی در مراسم مذهبی و اعیاد مختلف به صورت آداب و رسوم مردم آن زمان شکل گرفته و مسابقاتی نیز با تفنگ برگزار میشد. اولین مسابقات رسمی تیراندازی در المپیک ۱۸۹۶ آتن برگزار شد که استقبال زیادی از این رشته ورزشی شد.
استقبال ورزشکاران از این رشته ورزشی موجب شد تا فدراسیون بین المللی ورزش تیراندازی در سال ۱۹۰۷ تاسیس گردد، اما به دلایل مختلف در سال ۱۹۱۵ این فدراسیون منحل شد و پس از آن در سال ۱۹۱۵ با نام UIT (union international de tir) اتحادیه بین المللی تیراندازی مجددا سازماندهی گردید. در سال ۱۹۳۹ فعالیتهای این اتحادیه بین المللی هم به حالت تعلیق درآمد و در سال ۱۹۴۷ با نام (UIT) فعالیتهای خود را از سر گرفت. در پانزدهم جولای ۱۹۹۸ عنوان "فدراسیون بین المللی ورزش تیراندازی" انتخاب شد و علامت اختصاری آن ISSF شد. از سال ۱۹۹۸ تا کنون فدراسیون جهانی با این علامت اختصاری فعالیت میکند.
فدراسیون تیراندازی جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۳۷ هجری شمسی مصادف با سال ۱۹۵۸ میلادی تاسیس شده و تا کنون ۱۴ نفر به عنوان رئیس فدراسیون بر آن مدیریت داشته اند. در حال حاضر این فدراسیون با هیئتهای تیراندازی زیر مجموعه خود بالغ بر ۳۰ هیئت در سراسر کشور مسئولیت اداره ورزش تیراندازی را بر عهده دارند.
یکی از فعالیتهایی که از سالیان دور دغدغه مدیران این رشته ورزشی بوده بحث همگانی شدن این رشته و شرکت عموم مردم در این رشته ورزشی بوده است. تصمیمات و طرحهای زیادی در این باره از سوی مسئولان وقت فدراسیون اتخاذ شد، اما بعدها به دلایل گوناگون اجرای آن متوقف شد. ورزش تیراندازی با توجه به سلاحهای آن هزینه زیادی را برای ورزشکاران در پی دارد و به همین دلیل به تدریج این رشته تبدیل به یک ورزش لوکس شد. همین اتفاق اعتراضها و واکنشهای فراوانی به همراه داشته است تا سال ۱۳۹۸ که علی دادگر رئیس وقت فدراسیون تیراندازی با تفنگ در مجمع عمومی و سالیانه فدراسیون تیراندازی طرح ملی همگانی کردن تیراندازی را مطرح کرد و به تصویب عموم رسید تا از مهر ماه سال ۱۳۹۸ اجرایی شود.
در آن سال دادگر در خصوص طرح ملی همگانی تیراندازی گفت: پشتوانه سازی ورزش تیراندازی را همانند رشته والیبال در سطح کشور پیشنهاد کردهایم، چرا که تیم ملی والیبال کشورمان هم اینک در دنیا جزو ۱۰ تیم برتر و در آسیا اول است. از جمله این طرحهایی که برای تیراندازی میتواند مفید باشد طرح ملی همگانی کردن تیراندازی است که در مرحله جذب اعتبارات قرار دارد و از اول مهرماه آغاز به کار میکند. اجرای این طرح، ۳۰۰ پایگاه تیراندازی در سراسر کشور فعال میشود و مبلغی برای آموزش هر فرد برای هزینهها از قبیل ساچمه، تفنگ و مربی درنظرگرفته خواهد شد.
این طرح هم همانند طرحهای دیگری که سالیان سال برای همگانی کردن تیراندازی مطرح شد، بدون اجرا ماند تا این رشته ورزشی از لیست ورزشهای لوکس خارج نشود. استفاده عموم از رشتههای ورزشی و اماکنها آنها یکی از دغدغههای ورزش کشور است که تاکنون حل نشده است.
کارشناسان این رشته ورزشی میگویند: برای همگانی کردن رشته تیراندازی باید زیر ساختها درستی را داشته باشیم تا بتوانیم در سطح ملی به صورت همگانی از مردم دعوت کنیم تا در این رشته فعالیت کنند. طرح ملی همگانی طرح بسیار خوبی بود که پس از سالها در مجمع عمومی فدراسیون مطرح شد، اما این طرح هم به دلیل فراهم نبودن زیر ساختها و نبود اعتبارات به مرحله انجام نرسید. فدراسیون تیراندازی اگر میخواهد در بخش همگانی برای این رشته کاری انجام دهد باید از قدم کوچک شروع کند و در صورت موفق بودن بتواند این موضوع را گسترش دهد از قدیم گفته اند سنگ بزرگ علامت نزدن است. پس چه بهتر که بتوانیم از بسترهای کوچکتر شروع کنیم و برای پیشرفت همگانی بودن آن برنامه ریزی کنیم.
بهمن ماه سال ۱۴۰۰ بود که انتخابات ریاست فدراسیون تیراندازی برگزار شد و فدراسیون رئیس جدید خود را برای ۴ سال آینده شناخت. مرتضی قربانی که به تازگی سکان فدراسیون تیراندازی را بر عهده گرفته است برنامهها و دغدغههای زیادی را برای همگانی کردن این رشته ورزشی دارد.
قربانی در خصوص همگانی کردن رشته تیراندازی در سراسر کشور میگوید: تیراندازی باید از لوکس بودن خارج شود. تیراندازی بهعنوان یک ورزش اسلامی باید همگانی شود. باید این ورزش گران را به یک ورزش ارزانقیمت تبدیل کنیم. ستاد کل نیروهای مسلح، سپاه، ارتش، نیروی انتظامی، باشگاهها، هیئتها، وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک قول همکاری دادند و سر از پا نمیشناسیم تا این ورزش در ۶ ماه آینده صلابت و عزت جدیدی را پیدا کند.
نیروها و قهرمانان ما از دل استانها شناخته میشوند. من سالها رئیس هیئت استان اصفهان بودم و در آن زمان از فدراسیون انتظار داشتم تا از ما حمایت کند تا بتوانیم بحث همگانی این رشته را عملی کنیم، اما چنین اتفاقی رخ نداد. بدون اقرار در این ۲ ماهی که ریاست فدراسیون تیراندازی را بر عهده گرفته ام از ۱۴ استان بازدید کردم و با استانداران، فرماندهان سپاه، نیروی انتظامی، ارتش، تربیت بدنی استانها و هیئتها دیدار کردم و صحبتهای مختلفی را هم در بخش همگانی انجام داده ام که امیدوارم هرچه زودتر به بار بشیند و کاری که سالها پیش باید انجام میشد، صورت بگیرد.
داشتن دغدغه برای مسئولان و پیگیری برای اجرایی شدن برخی طرحها امری ضروری است، اما تا چه حد این اقدامات عملی شود همت مسئولان فدراسیون را در بر دارد. باشگاه خبرنگاران جوان تا همگانی شدن رشته تیراندازی برای عموم مردم پیگیری این موضوع خواهد بود.
در گزارش بعدی سالن های قابل استفاده برای عموم و قیمت یک سانس تیراندازی در مناطق مختلف کشور را بررسی خواهیم کرد.