عبور ارزش معاملات بازار فیزیکی از ۲۷۹ هزار میلیارد ریال

مصطفی قاسم پور جزییات تسویه معاملات کالایی در حوزه بورس های کالایی مشتمل بر عملیات فیزیکی بورس انرژی ایران و بازار اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالا و بورس انرژی ایران در فصل بهار سال جاری را تشریح کرد.

ارزش کل معاملات بازار فیزیکی

مدیر تسویه معاملات کالایی سمات با بیان این که در پایان سه ماهه اول سال 1401 تعداد کل معاملات به 2.581 مورد و ارزش کل معاملات بازار فیزیکی به 279.935.129 میلیون ریال رسیده اعلام کرد: ارزش معاملات تسویه شده 278.502.659 میلیون ریال و ارزش معاملات منفسخ 5.872.098 میلیون ریال بوده و از میان معاملات منعقد شده تعداد 2.562 مورد تسویه شده اند. همچنین در سه ماهه اول سال 1401، تنوع محصولات معامله شده مربوط به 59 کالا بوده است.

ارزش معاملات به تفکیک نوع تسویه و معامله

وی با معرفی انواع شیوه های تسویه معاملات در بازار فیزیکی بورس انرژی افزود: در سه ماهه اول سال جاری ارزش تسویه خارج از پایاپای 203.057.037 میلیون ریال، تسویه نقدی 66.088.287 میلیون ریال و تسویه با تضمین 10.789.804 میلیون ریال بوده است.

قاسم پور اضافه کرد: در بخش معاملات بورس انرژی که شرایط پرداخت و تحویل کالا در طبقه بندی خاص قرار می گیرد در دوره سه ماه ابتدای امسال در معاملات کشف پریمیوم به 144.564.998 میلیون ریال، در معاملات نقد به 109.464.162 میلیون ریال، در معاملات سلف به 8.153.088 میلیون ریال و در معاملات نسیه 17.752.881 میلیون ریال رسیده است.

معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا

مدیر تسویه معاملات کالایی سمات در ادامه ضمن اشاره به پذیرش گواهی سپرده کالایی سنگ آهن در ابزار گواهی سپرده کالایی، ابراز امیدواری کرد: با افزایش تعداد کالاهای قابل عرضه در این اوراق و در نتیجه کاهش فاصله قیمت فروش درب کارخانه تا مصرف کننده نهایی می توان شاهد کاهش دامنه تأثیر شوک های قیمتی بر بازار بود.

 وی درخصوص آمار معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا در فصل بهار 1401 اظهار داشت: در دوره 3 ماهه بهار امسال آمار معاملات اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بخش اوراق گواهی سپرده کالایی به 55.431.740 میلیون ریال، در بخش اوراق سلف موازی استاندارد به 30.263.983 میلیون ریال، در بخش اوراق گواهی ظرفیت به 4.356.121 میلیون ریال و در بخش معاملات آتی بورس انرژی 70.183 میلیون ریال دست پیدا کرده است.

ارزش معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی به تفکیک کالا

قاسم پور درباره جزییات ارزش معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی به تفکیک کالا نیز اظهار داشت : در 3 ماه ابتدایی سال جاری ارزش این معاملات برای محصول برنج 140.526 میلیون ریال، پسته 1.983 میلیون ریال، زعفران 15,376,107 میلیون ریال، سکه طلا 33,113,322 میلیون ریال، زیره 24,020 میلیون ریال، کشمش 134 میلیون ریال، نخود 391 میلیون ریال، سیمان 1,201,160 میلیون ریال، شیشه 5,494,643 میلیون ریال و میلگرد 79,454 میلیون ریال رقم خورده است.

اقدامات توسعه ای

مدیر تسویه معاملات کالایی سمات در پایان در خصوص اقدامات پروژه ای واحد تسویه معاملات کالایی در سه ماهه اول 1401 به عنوان متولی انجام عملیات پیش و پس از معاملات اذعان داشت اقداماتی در 4 بخش «معاملات آتی بورس انرژی، قراردادهای اختیار معامله (آپشن)، اوراق گواهی صرفه جویی و گواهی سپرده کالایی بورس انرژی» در حال پیاده سازی و اجرایی شدن است که در ادامه ماهیت این چهار پروژه تشریح می شود.

معاملات آتی بورس انرژی: به منظور توسعه صادرات فرآورده های نفتی، امکان تحویل کالا در سررسید و امکان پیش بینی نوسان قیمت کالاها، تابلوی معاملات آتی از اواخر سال 1400 با اتکا به محصولات نفتا و متانول آغاز بکار کرد. همانطور که از نام این ابزار مشخص است خریدار کالایی را به قیمت معین خریداری نموده و پرداخت آن نیز در تاریخ معین انجام می پذیرد. با رونمایی از این تابلو رسماً جمهوری اسلامی ایران وارد میدان مرجعیت قیمت گذاری حامل های انرژی شد.

قراردادهای اختیار معامله (آپشن): این قرارداد میان خریدار و فروشنده به صورتی منعقد می‎‌شود که دو طرف توافق می‌کنند در آینده معامله مشخصی را انجام دهند. خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، حق خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را با قیمت و زمان تعیین شده به دست می‌آورد. فروشنده هم حق خرید یا فروش دارایی مذکور را به خریدار می‌دهد. تفاوت این نوع قرارداد با قرارداد آتی در این است که در قرارداد آتی، طرفین قرارداد متعهد به اجرای آن هستند اما در قرارداد اختیار معامله، تنها یک طرف قرارداد متعهد به انجام می‌شود و طرف دیگر دارای اختیار است.

اوراق گواهی صرفه جویی: اوراق گواهی صرفه جویی انرژی در دنیا به عنوان مشوق افزایش بهره وری، افزایش بازدهی و کاهش مصرف سوخت به کار گرفته می شود. بر این اساس شرکت یا بنگاهی که تمامی مراحل مربوطه را طی نموده و انرژی صرفه جویی کرده است، معادل انرژی صرفه جویی شده، اوراق بهاداری را با عنوان اوراق گواهی صرفه جویی دریافت می کند که می تواند این اوراق را در بورس انرژی به فروش برساند.

گواهی سپرده کالایی بورس انرژی: گواهی سپرده کالایی موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی از کالا است؛ بر این اساس بورس انرژی ایران درصدد است که افراد حقیقی با سرمایه اندک بتوانند معاملاتی را بر روی دارایی‌های فیزیکی انجام دهند. همچنین از این گواهی می‌توان برای دریافت تسهیلات پشتوانه و تضمین تسهیلات نیز استفاده کرد.

روابط عمومی سمات