طرح مسکن ملی طرحی است که در ادامه تکمیل کردن طرحهای ناتمام مسکن مهر اجرا شده است. به عقیده کارشناسان طرح مسکن ملی در تعادل قیمت مسکن تاثیر پررنگی دارد. هدف مسکن ملی کمک به تامین مسکن خانوارهای فاقد مسکن، است. با توجه به جنبه حمایتی که در طرح مسکن ملی دیده شده و تسهیلاتی که افزایش پیدا کرده است، افراد کم درآمد بیشتری بتوانند در استان خانهدار شوند.
فرشید پورحاجت در خصوص هزینه احداث هر متر مربع واحد مسکونی در نهضت ملی مسکن اظهار کرد: قرار است به زودی انبوه سازان جلسهای با وزیر راه و شهرسازی برگزار کنند تا در آن در خصوص هزینه تمام شده و فرمول قیمت ساخت مسکن در طرح نهضت ملی مسکن تصمیم گیری شود.
وی افزود: باید با وزارت راه و شهرسازی به همگرایی دست یابیم و اقدامات مورد نظر دو طرف میان سازندگان و وزارت خانه تشریح شود.
دبیر کانون سراسری انجمنهای انبوه سازان ادامه داد: ارقام مورد نظر معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی برای هزینه احداث مسکن مربوط به طرح اقدام ملی مسکن بود و از آنجایی که پرونده اقدام ملی بسته شده، باید به ارقام جدیدی دست یابیم.
وی تأکید کرد: قیمت تمام شده ساخت هر متر مربع واحد مسکونی را سازمان برنامه و بودجه اعلام میکند و ما هم به آن پایبند هستیم.
پورحاجت درباره نامه انبوه سازان به حجت الاسلام رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران گفت: ماهیت این نامه، اعلام آمادگی بخش خصوصی برای اجرای نهضت ملی مسکن بود ضمن اینکه تقاضای برگزاری نشستی با دولت در این خصوص داشتیم.
وی تصریح کرد: در پی ارسال این نامه به رئیس جمهور، حجت الاسلام رئیسی پاسخ نامه ما را داد و طی دستوری به وزیر راه و شهرسازی، خواستار برگزاری نشستی از سوی وزارت راه با انبوه سازان شد.
این فعال صنعت ساخت و ساز تصریح کرد: محمد مخبر معاون اول رئیس جمهور نیز دستور داده تا نمایندهای از کانون سراسری انبوه سازان در جلسات شورای عالی مسکن و نمایندگان انجمنهای استانی انبوه سازی در جلسات شوراهای مسکن استانها حضور داشته باشد.
وی درباره حضور خارجیها در طرح نهضت ملی مسکن گفت: تا کنون حضور شرکتهای انبوه سازی خارجی در نهضت ملی مسکن چند بار تأیید و تکذیب شده است. ما هنوز نمیدانیم که آیا خارجیها برای اجرای این پروژه به ایران میآیند یا نه و نهاد متولی اجرای نهضت ملی مسکن از حضور شرکتهای خارجی، به دنبال چه چیزی است؟
پورحاجت افزود: پروژههای معمول ذیل جهش تولید مسکن از فناوری پیچیدهای تبعیت نمیکند که نیازند واردات فناوری ساخت باشیم؛ مگر اینکه برای بلندمرتبه سازی بخواهیم از فناوریهای پیشرفته استفاده کنیم.
وی تأکید کرد: البته ما به عنوان بخش خصوصی فعال در صنعت ساختمان، از انتقال تکنولوژیهای پیشرفته ساختمانی به کشور استقبال میکنیم اما سازمان نظام مهندسی پس از ۲۰ سال از آغاز اجرای قانون نظام مهندسی هنوز نتوانسته تأثیری در تغییر و تحول و ارتقای صنعت ساختمان بگذارد.
دبیر کانون سراسری انبوه سازان درباره اعطای تسهیلات ۳۶۰ هزار میلیارد تومانی گفت: هنوز ابلاغیه بانک مرکزی به بانکها وارد فاز اجرایی نشده است ولی تا جایی که اطلاع دارم برخی بانکها در حال اجرای مقدمات آن هستند.
طرح مسکن ملی طرحی است که در ادامه تکمیل کردن طرحهای ناتمام مسکن مهر اجرا شده است که قرار بر این بوده در طی چندین مرحله به اجرا در بیاید. دولت در این زمینه زمینها مورد نیاز را تأمین میکند و تلاشش این است که مشکلات و ایرادات طرح مسکن مهر را برطرف کند. زمانی که این طرح به پایان برسید تقریبا حدود ۴۰۰ هزار واحد مسکونی به متقاضیانی که ثبت نام کردهاند تحویل داده خواهد شد.
ویژگیهایی که ساختمانها در طرح مسکن ملی دارند با دیگر انواع کاربریهای ملک متفاوت است. از زمانی که این طرح شروع شده است قیمت مسکن در شهرهای بزرگ دستخوش تغییراتی شده و موجب شده اجاره بهای آن نیز کاسته شود. در صورتی که واحدهای مسکونی این طرح به متقاضیان آن ارائه شود حتی ممکن است قیمت مسکن بیشتر از این کاهش یاید.
یکی از ویژگیهایی این طرح این است که ساختمانهای آن بلند مرتبه ساخته نمیشوند و نهایتا طبقات آن به ۷ طبقه برسد. از طرف دیگر متقاضیانی که قصد ثبت نام در طرح اقدام مسکن ملی را داشته باشند باید از این ویژگیها برخوردر باشند: متأهل باشند، از سابقه سکونت در شهری که تقاضای مسکن را داشتهاند برخوردار باشند و از هیچگونه تسهیلات و امکانات دولتی برای خرید مسکن استفاده نکرده باشند. در نهایت متقاضیان باید تمامی شرایط این طرح برای دریافت تسهیلات مانند اعتبارسنجی را داشته باشند.
یکی از ویژگیهای که واحدهای مسکونی این طرح دارند این است که با قیمت تمام شده عرضه میشوند و متقاضیان پس از ثبت نام در این طرح ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان وام دریافت میکنند که توسط بانک مسکن نیز ارائه میشود. سود این وامها ۱۸ درصد است که متقاضیان باید در یک بازه ۱۲ ساله این اقساط را پرداخت کنند. اگر بخواهیم کل مقدار بازپرداخت متقاضی را در این طرح طی بازه ۱۲ ساله حساب کنیم مبلغی حدود ۱۴۵ میلیون تومان خواهد بود.
احراز شرایط متقاضیان بر اساس ماده (1) آییننامه اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن صورت خواهد پذیرفت:
متقاضی و افراد تحت تکفل، فاقد زمین مسکونی یا واحد مسکونی (از 1/1/84 به بعد) بوده و از تاریخ 22/11/1357 از هیچیک از امکانات نهادهای عمومی غیردولتی مربوط به تأمین مسکن شامل زمین، واحد مسکونی و یا تسهیلات یارانهای خرید و یا ساخت واحد مسکونی استفاده نکرده باشد. به عبارتی سبز بودن فرم ‹‹ج›› در استعلام از سامانه مربوطه (موضوع ماده یک آییننامه اجرایی قانون ساماندهی عرضه و تأمین مسکن).
متقاضی متأهل و یا سرپرست خانوار.
زنان خودسرپرست مشروط به داشتن حداقل 35 سال سن.
افراد ذیل نیز میتوانند بدون شرط تاهل و بدون شرط سرپرست خانوار بودن در زمره متقاضیان واجد شرایط قرار گیرند:
نخبگان علمی با معرفی بنیاد ملی نخبگان کشور
معلولین جسمی، حرکتی با دارا بودن حداقل بیست (20) سال سن و با معرفی سازمان بهزیستی کشور.
متقاضیان زن متأهل می توانند با ارائه تعهد نامه محضری از طرف همسر، مبنی بر پذیرش شرایط واگذای به همسر و به شرط تکمیل اطلاعات فرم ج به نام متقاضی و همسرشان با احراز سایر شرایط قانونی مندرج در شیوه نامه مزبور از مزایا و امکانات این برنامه برخوردار شوند.
دارای حداقل 5 سال سابقه سکونت در پنج سال اخیر در شهر موردتقاضا
سابقه سکونت برای مهاجرین از کلان شهرها به سایر شهرهای کشور به یک سال کاهش می یابد، برای کارمندان دولت که به استناد حکم دستگاه ذی ربط منتقل می شوند) به استثناء استان تهران ( این سابقه ملاک عمل نخواهد بود.
در شهرهای جدید سابقه سکونت حداقل 5 سال در شهر جدید موردتقاضا و یا در شهر مادر ملاک است و یا سایر شهرهایی که به دلیل عدم وجود اراضی دولتی، امکان اجرای طرح وجود ندارد و متقاضیان به سایر شهرهای مجاور ازجمله شهرهای جدید معرفی میگردند.
عدم دریافت تسهیلات ساخت یا خرید مسکن از سیستم بانکی از ابتدای سال 1384 تا کنون.
متقاضیان واجد شرایط تائید شده در سامانه، باید برای استفاده از واحدهای مسکونی این برنامه حائز شرایط زیر نیز باشند:
نداشتن منع قانونی برای دریافت تسهیلات بانکی (نظیر چک برگشتی، تسهیلات معوقه و ...).
توانایی تأمین هزینه ساخت مسکن مازاد بر تسهیلات بانکی بر اساس قیمت تمامشده طی مراحل ساخت.
توجه: سایر شرایط استفاده از تسهیلات نهضت ملی مسکن مطابق قانون جهش تولید مسکن، متعاقباً اعلام خواهد گردید.
ب) مدارک مورد نیاز جهت احراز شرایط
بارگذاری تصویر کارت ملی متقاضی
بارگذاری تصویر شناسنامه متقاضی و افراد تحت تکفل
بارگذاری تصویر گواهی سرپرستی در صورت ضرورت
بارگذاری تصویر سند مالکیت برای متقاضیان دارای زمین
بارگذاری تصویر گواهی سابقه سکونت در شهر محل تقاضا در پنج سال اخیربه شرح موارد زیر:
گواهی تحصیل فرزندان
مدارک مربوط به محل تولد(شناسنامه) متقاضی یا همسر یا فرزندان
جواز کسب شاغلین صنوف برای متقاضی یا همسر
سابقه پرداخت بیمه برای متقاضی یا همسر
گواهی اشتغال به کار از دوایر دولتی برای متقاضی یا همسر
گواهی مبنی بر پرداخت مستمری بگیران و بازنشستگان
**** تذکر: اجاره نامه به عنوان سابقه سکونت 5 ساله قابل قبول نمی باشد.
ج) شهرهای محل ثبتنام (مجاور) برای ثبتنام متقاضیان شهرهای فاقد زمین
برای متقاضیان تعدادی از شهرها، در شهر مجاور تامین زمین انجام شده است.
همانطور که گفته شد طرح مسکن ملی جایگزینی برای مسکن مهر شده، اما این دو تفاوتهایی نیز با همدیگر دارند. اما مهمترین تفاوتی که مسئولان دولتی بر آن تأکید دارند؛ تمرکز بر تقاضای واقعی و ایجاد خدمات زیربنایی و روبنایی میباشد. در این طرح قراردادها بین سازندگان و دولت منعقد میشود که پس از پایان پروژه هر کدام سهم خود را برمیدارند. اما طرح مسکن مهر، سازندگان براساس دستور دولت صرفا واحدها را احداث میکردند و فرآیند فروش آن بر عهده دولت بود.
برای ساخت و ساز مسکن مهر از اراضی خارج از شهرها استفاده میشد که از امکانات زیرساختی مناسبی برخوردار نبود اما در طرح مسکن ملی گفته میشود که مکانیابی در درون شهرهاست.
همانطور که گفته شد یکی دیگر از تفاوتهای عمده مسکن ملی این است که ساختمانها در طبقات بیش از ۱۰ یا ۱۵ ساخته نمیشوند و نهایت به ۷ طبقه میرسند.