به گزارش رصدورزشی : صَنَم یا فِتیش وضعیتی روان شناختی است که در آن یک شیء باعث برانگیختگی جنسی و حتی در مواردِ خاص، ارضای جنسی می شود. به کسی که فتیش داشته باشد فتیشیست می گویند.
نام های دیگر فیشیتیسم :
نمادکامی، صَنَم پَرَستی، فتیشیسم جنسی، فتیشِ جنسی، یا شیءپرستی جنسی. یادگارپرستی به گونه ابراز تمایل و جاذبهٔ جنسی نسبت به اشیای مادی (مانند لاستیک، چرم، پارچه) یا موردهای دیگر (مانند اندام های غیرجنسیِ بدن، مثل:پا، دست، ناخن) و اشیا مرتبط با بدن( مثل کفش، جوراب، دستکش) پیدایش می کند.
انواع فتیشیم بیجان
فتیشیسم شکلی
در اختلال فتیشیسم شکلی، شیء و شکل آن مهم است، مثل کفش های پاشنه بلند.
فتیشیسم واسطه ای
در اختلال فتیشیم واسطه ای، جنس شیء اهمیت دارد، مثل ابریشم یا چرم.
فتیشیسم ها اشیای بیجان اغلب شیء موردنظر خود را جمع آوری می کنند. در بعضی موارد، یادگارخواهی به اندازه ای شدید است که سبب می شود شخص فتیش، شیء موردنظر را با روش دزدی یا تجاوز بدست آورد. یادگارخواهان مرد امکان دارد بدون وجود این اشیا، نعوظ نداشته باشند.
اختلال یادگارخواهی در مردان شایع تر است و دلیل آن واضح معلوم نیست. یادگارخواهی تحت دسته بندی کلی انحراف های جنسی قرار می گیرد که به جذابیت شدید جنسی به اشیا یا افرادی در خارج از تحریک تناسلی با شرکای جنسی بالغ راضی، اشاره دارد.
اشیاء رایج فتیشیسم
لباس زیر زنانه، جوراب، کفش، چکمه، پا، مو از جمله اشیایی هستند که فتیشیسمی ها بیش ترین تمایل را به آنها نشان می دهند. با این حال شیء مورد هدف فتیشیسم هر چیزی میتواند باشد. از آن جایی که فتیشیسم در مردان بیشتر است، معمولاً وسایل یا قسمت های تحریک کننده مرتبط با زنان است.
درمان فتیشیسم
درمان فتیشیسم تنها زمانی صورت می گیرد که شخص دچار پریشانی شود و یا در عملکرد روزانه وی اختلال ایجاد کند. طبق تحقیقات انجام شده دارو درمانی بهمراه درمان شناختی رفتاری در درمان فتیشیسم مؤثر می باشد.
درمان دارویی فتیشیسم از طریق SSRIها به جهت کاهش افکار وسواس گونه در مورد فتیش و تمرکز شخص بر روی درمان شناختی رفتاری و آنتی آندروژن ها به جهت کاهش موقت تستسترون شخص انجام می شود.
در به فرد کمک می شود تا شرطی زدایی شود و با روش های بی زاری درمانی و حساسیت زدایی یادآوری های ایجاد شده در ذهن شخص را از بین ببرند.
انزجاری:درمانگر در درمان فوت فتیش انزجاری سعی می کند تا به وسیله شیء محرک واقعی یا خیالی بیمار را در موقعیت تحریک کننده قرار دهد. بعد از ایجاد بستری تحریک آمیز وی را با شوک الکتریکی به انزجار می رساند و یا او را کتک می زنند.
عادت آموزی:بیمار در درمان فتیشیسم عادت آموزی، باید دائم با افکار و خیالات تحریک آمیز خود روبرو شود. این افکار و خیالات به شکل صحبت های خود بیمار بر روی نوار ضبط شده و توسط درمانگر مرور می شود. بعد از مدتی مرور، این افکار و خیال پردازی ها برای بیمار به منزله نوعی عادت می شود.