با تلاش یکپارچه کارکنان بر مشکلات فائق می‌آییم

سال 1400 با همه فراز و نشیب هایش به پایان رسید و مجموعه فولاد خوزستان با تلاش کارکنان توانست علیرغم محدودیت‌های پیش رو موفقیت‌هایی را کسب نماید؛ در سال جاری نیز این مجموعه اهداف برنامه‌ریزی شده‌ای را جهت رسیدن به نتیجه دنبال می‌کند. برای آشنایی بیشتر با چالش‌های پیش رو و همچنین اهداف فولاد خوزستان در سال 1401 گفت و گویی با امین ابراهیمی مدیرعامل فولاد خوزستان داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

مهم‌ترین چالش‌هایی که در حال حاضر صنعت فولاد ایران با آن روبرو است، چیست؟ لطفا توضیح دهید؟

صنعت فولاد زیرساخت اصلی دیگر صنایع به شمار می‌آید. توجه به زنجیره فولاد و سرمایه‌گذاری بلندمدت می‌تواند، پشتوانه‌ی مناسبی برای دیگر صنایع باشد.  این صنعت در چند سال اخیر در مدار افق برنامه‌ریزی گام برداشته است. اگر نگاهی گذرا به رشد تولید فولاد در ده سال گذشته بیندازیم، به خوبی دریافت می‎‌کنیم که صعنت فولاد در افق 1404 یعنی دستیابی به تولید 55 میلیون تن و بلکه هم فراتر حرکت رو به رو به رشد داشته است. اما این توازن در سایر موارد دیده نمی‌شود. مواردی که باعث شده، دستیابی به افق 1404 و فراتر از آن با چالش مواجه شود. در سال 1400 محدودیت‎‌های انرژی باعث شده، بخشی از تولید برنامه‌ریزی شده از دست رود. نبود توازن زنجیره صنعت و چالش تامین مواد اولیه (سنگ آهن)، دسترسی به منابع آبی و انرژی (برق و گاز طبیعی)، فراهم نبودن زیرساخت‌های کافی (حمل‌ونقل ریلی، جاده‌ای و بندر) مواردی هستند که هرکدام به تنهایی می‌توانند زنجیره تولید فولاد را با تهدید مواجه کنند.

برای حل چالش‌های بزرگ صنعت فولاد چه راهکارهایی پیشنهاد می‌کنید؟

هر کدام از چالش‌ها راه‌حل‌های جداگانه‌ای دارند. در حوزه‌ی سنگ آهن می‌بایست در ابتدا از صدور مجوزهای مازاد بر توازن زنجیره فولاد جلوگیری شود. چرا که در صورت احداث هر واحد جدید فولادی در زنجیره، کسری سنگ آهن تشدید خواهد شد. به سمت توسعه فعالیت‌های اکتشافی و افزایش عمق اکتشافات گام برداریم. این کار می‌تواند با تشکیل کنسرسیومی از فولادسازان عمده صورت پذیرد. سرمایه‌گذاری و خرید معادن سنگ آهن در کشورهای آهن‌خیز جهان و واردات مواد اولیه، می‌تواند در تامین سنگ آهن موثر باشد. در حوزه انرژی توسعه نیروگاه های تجدید پذیر، احداث نیروگاه اختصاصی برای صنایع پرمصرف با تنظیم قرارداد‌های سه جانبه با صنعت، استفاده از دیگر انواع انرژی مانند انرژی خورشیدی، ایجاد بازار برق و تضمین تامین برق از سوی تامین کنندگان، اصلاح الگوی مصری و الزام صنایع و کشاورزی به دریافت ایزوهای، مدیریت بهتر مصرف گاز در کشور و کاهش محدودیت‌های صنایع مادر همچون فولاد، ایجاد تفاوت معنادار در هزینه گاز مصرفی برای فرآیندهای ارزش‌آفرین و غیر ارزش‌آفرین، تنوع سبد تأمین و تولید برق از منابع غیر از گاز طبیعی  مواردی هستند که راهگشا هستند.

شرکت فولاد خوزستان در حال حاضر با چه موانع و مشکلاتی روبرو است؟

مهم‌ترین چالش پیش‌روی محدودیت‌ها برق در تابستانی و گاز در زمستان است. سال گذشته نزدیک به 600 هزار تن تولید برنامه‌ریزی شده‌ی شرکت به واسطه‌ی محدودیت‌های انرژی از دست رفت. این در حالی است که تولیدات فولاد خوزستان با نگاه اولویت تامین داخل‌ صادرات محور است. از طرفی در سنوات گذشته طرح‌های توسعه‌ای که در صنعت فولاد اجرایی شده، به این صورت بوده که شرکت‌های معدنی به جای اینکه به کارهای اکتشافی بپردازند، به تولید فولاد روی آورده اند، در حالی که طرح‌های توسعه می‌بایستی در استان خوزستان متمرکز شود، ولی استان‌های معدنی مثل کرمان، خراسان و... که می‌بایست طرح‌های اکتشافاتی را دنبال کنند به تولید روی آورده‌اند. در سال ۱۴۰۰ نزدیک به چهار میلیارد و 750 میلیون دلار در صنعت فولاد ارزآوری داشتیم. مجموعه فولاد خوزستان به واسطه موقعیت راهبردی که در کشور دارد، توانسته 4/1 میلیارد دلار از این ارزآوری را به خود اختصاص دهد که نزدیک به ۳ درصد کل ارزآوری کشور محسوب می‌شود. توسعه نباید با نگاه جزیره‌ای و بدون توجه به زیرساخت‌ها  صورت پذیرد. شرایط اقلیمی و جغرافیایی کشور به گونه‌ای است که طرح‌های توسعه‌ای فولادی باید در مناقطی باشد که دسترسی به منابع انرژی مانند آب‌، برق و گاز را داشته باشند. از طرفی نزدیکی به مرزها و وجود بنادر هزینه‎‌های حمل و نقل و صادرات را به میزان قابل توجه‌ای کاهش می‌دهد.

 نظر شما در مورد مصوبه عوارض صادراتی چیست؟ این مصوبه چه تاثیری بر عملکرد شرکت‌ها و بازار فولاد داشته است؟

 بهانه‌ای که برای وضع عوارض صادراتی اعلام شده است، تثبیت قیمت‌های داخلی است، این در حالیست که صادرات کشور مازاد نیاز داخل است. از دولت انتظار می‌رود برای کمک به صنایع و رونق تولید به دنبال راکارهای عملیاتی باشد. به عبارت دیگر دولت‌ها به واسطه‌ی وظیفه ذاتی باید نقش تسهیل‌گر را بر عهده بگیرند. ابلاغ یکباره‌ی دستور‌العمل‌های خلق‌الساعه که بعضا بدون در نظر گرفتن شرایط حاکم بر بازار وضع شده‌اند، نه تنها به ثبات در بازرا و کاهش قیمت منجر نمی‌شود، بلکه به رکورد بازار داخلی و از دست رفتن بازارهای بین‌المللی می‌شود.

در شرایطی که جنگ اوکراین شرایطی را به وجود آورده که تولیدکنندگان فولاد کشور بتواند، بخشی از کمبود عرضه‌ی فولاد جهان را با صادرات بیشتر جبران کنند، وضع عوارض صادراتی، نه تنها این فرصت را تهدید می‌کند بلکه میزان فعلی صادرات را هم تحت‌شعاع قرار می‌دهد. از طرفی بخشی از درآمدهای ارزی ناشی از صادرات صرف واردات مواد اولیه و تجهیزات تولیدکنندگان می‌شود. وضع عوارض بر صادرات بدان معنا سات که صادرکنندگان فولاد هم باید مالیت پرداخت کنند، هم عوارض صادراتی.

به‌زودی شرکت‌های فولادی با مشکل کمبود برق مواجه خواهند شد. نظر شما در مورد قطع برق صنایع فولاد چیست و چه راهکاری را برای به حداقل رسیدن تبعات کمبود برق، پیشنهاد می‌کنید؟

حداکثر نیاز مصرف اصلاح شده همزمان کشور (پیک) در سال 1399حدود  55 هزار مگاوات بوده است. پیش‌بینی می‌شود این عدد در سال 1404به حدود 66 هزارمگاوات افزایش یابد. به منظور تحقق چشم‌انداز بیست‌ساله در افق 1404برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد خام، سالانه بالغ بر 46 میلیون کیلو‌وات ساعت برق نیاز است که حدود  1.37 برابر مقدار مصری برق فعلی فولاد که سالانه 33545 میلیون کیلو‌وات ساعت است. احداث نیروگاه اختصاصی برای صنایع پرمصرف با تنظیم قراردادهای سه‌جانبه با صنعت استفاده از دیگر انواع انرژی مانند انرژی خورشیدی، ایجاد بازار برق و تضمین تامین برق از سوی تامین‌کنندگان، اصلاح الگوی مصرف و الزام صنایع و کشاورزی به دریافت ایزوهای انرژی، تنوع سبد تامین برق از مسیرهایی به جز گاز طبیعی، احیا نیروگاه‌های قدیمی و به روز‌رسانی تجهیزات، می‌توانند در جلوگیری از اعمال محدودیت‌های برق موثر باشند. از طرفی باید در برنامه‌ریزی خاموشی‌های برق سایر صنایع نیز در نظر گرفته شوند.

برنامه شرکت فولاد خوزستان برای سال 1401 در حوزه تولید و توسعه را شرح دهید؟

از ابتدای سال ۹۶ فاز چهارم توسعه ظرفیت تا افق ۱۴۰۴ گروه فولاد خوزستان برای دستیابی به ظرفیت 13.6 میلیون تن پایدار در کل زنجیره ارزش فولاد از سنگ تا محصول نهایی برنامه‌ریزی شده و در حال اجراست. در حال حاضر ظرفیت فعال ایجاد‌شده بالغ بر 3.8 میلیون‌تن است.

برنامه عملیاتی سبد طرح‌ها و پروژه‌های توسعه شرکت فولاد خوزستان در سال ۱۴۰۰ به‌عنوان پنجمین برنامه عملیاتی مبتنی بر طرح جامع فاز چهارم توسعه ظرفیت و زیست‌محیطی فولاد خوزستان مشتمل بر ۱۳۲ پروژه با سرمایه‌گذاری ۱۷ هزار میلیارد‌تومانی تدوین شده که در آن پروژه‌های بزرگی چون پروژه احداث مگا‌مدول زمزم ۳ با مشخصات منحصر به‌فرد خود در سطح کشور و نیز پروژه احداث پکیج ماشین ریخته‌گری اسلب عریض که نقش مهمی در توسعه بازار هدف فولاد خوزستان خواهد داشت تعریف شده و در حال پیگیری و اجرا هستند و همچنین سایر پروژه‌های زیر‌ساختی چون احداث کارخانه اکسیژن ۴، خط و پست ۴۰۰ کیلو‌ولت، نیروگاه 520 مگاواتی برق و... در دستور کار قرار گرفته‌اند و طبق برنامه‌های زمان‌بندی مربوطه در حال پیگیری و اجراست.

مشخصات اصلی برنامه عملیاتی سبد طرح و پروژه شرکت فولاد خوزستان در سال ۱۴۰۰ را که پروژه‌های آن در چهار طرح اصلی پایداری تولید، افزایش ظرفیت، بهینه‌سازی و عمومی پشتیبانی (زیست محیطی و مسئولیت‌های اجتماعی و ساختمانی) تعریف شده‌اند.

چیلان