همه از قیمت‌های منطقی سهام حمایت کنند

حسین عبده تبریزی، اقتصاددان و پیشکسوت نام آشنای بازار سرمایه در خصوص شرایط این روزهای بازار سهام اظهار داشت: بی‌شک امروز قیمت عموم سهام بالا نیست، قیمت‌ها منطقی است و سهام زیادی حتی زیرقیمت معامله می‌شود این در شرایطی است که در شروع سال ۱۴۰۱، پیش‌بینی آن بود که به دلیل نرخ بالای تورم، شاخص روبه بالا حرکت کند. اما در هفته‌های اخیر به دلیل تداوم نرخ بالای تورم (تورم نقطه به نقطه نزدیک به ۴۳ درصد شده) و قیمت بالای ارز، بازار توقع قیمت‌های بالاتر سهام را داشته است اما به چند دلیل، شاهد کاهش مجدد شاخص بوده‌ایم.

وی افزود: از فصل دوم سال میلادی ۲۰۲۲، قیمت عموم کالاهای اساسی (commodities) که بسیار بالا رفته بود و بعضاً به دو برابر متوسط‌های تاریخی خود رسیده بود، شروع به کاهش کرد. این به معنای کاهش درآمد برای شرکت‌های بورسیِ تولیدکننده کالاهای اساسی بود و بازار سرمایه نسبت به این تغییرات بی‌توجه نماند. کاهش رشد اقتصاد چین نیز روی همین بازار تأثیر گذاشت و به‌رغم رابطه کم اقتصاد ایران با اقتصاد دنیا، این تحول نیز از چشم تحلیلگران بازار سرمایه ایران دور نماند.

عبده تبریزی ادامه داد: موقعیت جدید روسیه و فروش‌های زیرقیمت کالاهای اساسی توسط آن کشور نیز فشار مضاعفی بر موقعیت درآمدی شرکت‌های بزرگ بورسی ایرانی وارد آورد. نرخ‌های سود جذاب نظام بانکی و صندوق‌های بادرآمد ثابت نیز تا حدی عرصه را بر بازار سهام تنگ کرد. به دلیل کمبود اعتبارات، کسب‌وکارها ‌آمادة پرداخت نرخ‌های بالاتر برای اعتبارات دریافتی هستند (نگاه کنید به نرخ‌های برخی صندوق‌های جمعی).

وی تاکید کرد: مجموعه این عوامل، به‌رغم نرخ تورم بالای کشور، اجازه رشد قیمت‌های سهام را نداد. در این ۵-۶ هفته اخیر نیز موج التهابات گسترده، اعتراض‌های دامنه‌دار، و تحولات ناشی از آنها به شدت بر همه کسب‌وکارها تأثیر گذاشت. بالارفتن قیمت ارز به دلیل افزایش تقاضا برای خروج پول هم انگیزه برخی فروش‌ها و عرضه‌ها در بورس شده است.

این استاد اقتصاد در واکنش به این سوال که در این شرایط، سهامداران بورس (به‌ویژه سهامداران خرد) چه اقدامی باید انجام دهند؟ گفت: وظیفه شرکت‌های بزرگ، ناشران، سرمایه‌گذاری‌ها و صندوق‌های بزرگ در شرایطی که مردم تحت‌ تأثیر حوادث و رویدادها جاری به سختی متأثرند، آن است که از قیمت‌های سهامی که آنها را منطقی می‌دانند، حمایت کنند و به حفظ سرمایه‌های کوچک مردم کمک کنند. در این شرایطِ کشور، مردم نباید از این مسیر نیز آسیب ببینید و نباید نگران و هراسانِ ذوب‌شدن پس‌اندازهای یک عمر کار و فعالیت خود باشند.

وی افزود: وقتی بازار دچار التهابات شدید است و گزینه بهتری هم برای سرمایه‌گذاری در دسترس نیست، می‌توان به حفظ دارایی موجود، اگر قیمت‌های آن را منطقی می‌دانیم و آن سهام را متعلق به شرکت‌های جاافتاده تلقی می‌کنیم، همت گمارد؛ یعنی باید صبر کرد. سرمایه‌گذار خُرد بازار نیز اگر نیاز فوری و عاجل به نقدینه ندارد، و اگر سهام موجود در سبد سرمایه‌گذاری خود را متعلق به شرکت‌های استوار و جاافتاده می‌داند، ناچار است موقتاً آنها را حفظ کرده و از هر نوع اقدام پرشتاب و عجولانه اجتناب کند.

عبده تبریزی در پایان تاکید کرد: قیمت‌ها فارغ از هر تحولی در کشور ما، در میان مدت به متوسط‌های تاریخ خود برمی‌گردد؛ یعنی به قیمت‌هایی که ذاتی سهام است و با درآمدزایی آن شرکت‌ها همخوان است.

کالاخبر