شورای عالی بورس دستورالعمل انتشار گواهی صرفه‌جویی انرژی را تصویب کرد

احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارائی در آخرین توییت خود گفت: در شورای «گفتگوی دولت و بخش خصوصی» از قطع برق صنایع، نارضایتی به‌حقی وجود داشت. تولیدکنندگان خواهان اجازه انتشار گواهی صرفه‌جویی انرژی و مبادله آن در بورس انرژی بودند. امروز (سه شنبه) عصر در شورای عالی بورس، دستورالعمل آن را تصویب کردیم و پیگیر اجرایش خواهیم بود.

شورای عالی بورس دستورالعمل انتشار گواهی صرفه جویی انرژی را تصویب کرد

کارشناسان معتقدند یکی از روش‌های بهینه‌سازی مصرف برق می‌تواند استفاده از راهکارهای تشویقی باشد. اوراق گواهی صرفه‌جویی انرژی در دنیا به عنوان مشوق افزایش بهره‌وری، افزایش بازدهی و کاهش مصرف سوخت به کار گرفته می‌شود و همان‌طور که از اسم آن مشخص است منجر به بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش شدت انرژی می‌شود.

در همین خصوص اواخر سال گذشته مدیر عامل بورس انرژی از ادامه پیگیری‌ها در خصوص راه اندازی «گواهی صرفه جویی انرژی» خبر داده بود. علی نقوی پیشتر بیان کرده بود که با کمک ابزار جدید «گواهی صرفه جویی انرژی» به بهینه‌سازی مصرف انرژی کمک می‌شود. براین اساس اکنون حتی امکان معامله برق صرفه‌جویی شده مشترکان خانگی در بورس وجود دارد و منافع عرضه این برق صرفه‌جویی شده نیز در چارچوب بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی به مشترکان اختصاص می‌یابد.

مدیرعامل بورس انرژی معتقد است: هدف از انجام معاملات «گواهی صرفه‌جویی انرژی» در بورس انرژی استفاده از مکانیزم‌های تشویقی برای استانداردسازی مصرف صنایع است تا از طریق این مکانیزم، گاز و برق صرفه‌جویی شده توسط صنایع در اختیار خودشان قرار گیرد و آنها بتوانند تا چند سال به فروش گاز صرفه جویی شده خود بپردازند.

با گواهی صرفه جویی تامین مالی کنید

صرف نظر از چرایی بالا بودن شاخص شدت انرژی در کشور، بازنگری در سیاستهای کلان مرتبط با انرژی ضروری بوده و در این راستا، استفاده مطلوب و گسترده از ابزار مالی «گواهی صرفه جویی انرژی» تا حدودی می‌تواند در کاهش شیب تند مصرف انرژی در کشور موثر عمل کند، زیرا اشخاصی که با مدیریت مصرف، عملکرد بهتری دارند می‌توانند در ازای میزان انرژی صرفه‌جویی شده، پاداش دریافت کنند و در مقابل اشخاصی که مصرف بالاتری دارند به نوعی جریمه و مجبور می‌شوند به اندازه انحراف از میزان استاندارد مصرف، انرژی مورد نیاز را از بازار خریداری کنند.

همچنین این اوراق می‌تواند به عنوان یک ابزار تامین مالی مورد استفاده قرار بگیرد، بدین معنی که اگر شخصی بخواهد تکنولوژی جدیدی را برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی پیاده‌سازی کند، می‌تواند برای تأمین مالی آن طرح، اوراق گواهی را تا سقفی از مبلغ صرفه‌جویی شده در بازار منتشر کند و منابع حاصل از آن را در طرح سرمایه‌گذاری کند.

حذف قیمت‌‎گذاری دستوری پیش نیاز بهینه‌سازی مصرف برق

با این وجود اما کارشناسان معتقدند تا زمانی که قیمت برق واقعی نشود، اوراق گواهی صرفه‌جویی خیلی معنادار نیست. درواقع، قیمت‌گذاری تعرفه‌ای توجیه اقتصادی ندارد، مگر اینکه معادل برق صرفه‌جویی شده دارایی دیگری چون نفت، گاز، گاز مایع و غیره داده شود، البته در بازار سرمایه و بورس انرژی زیرساخت لازم برای انجام این معاملات فراهم است.

بر این اساس، با حذف قیمت‌گذاری دستوری و واقعی شدن قیمت‌ها، علاوه بر اینکه ساخت نیروگاه و سرمایه‌گذار در این صنعت توجیه‌پذیر می‌شود، مصرف‌کنندگان خانگی هم انگیزه بیشتری برای صرفه‌جویی برق خواهند داشت. در چنین شرایطی ضمن تشویق مصرف‌کنندگان به کاهش مصرف روزانه، منبعی برای درآمدزایی از طریق اوراق صرفه جویی انرژی ایجاد خواهد کرد.

سابقه استفاده از اوراق گواهی صرفه جویی انرژی

سابقه استفاده از اوراق گواهی صرفه جویی انرژی اشاره کرد و گفت: در سیاست های زیست محیطی، اوراق گواهی صرفه جویی انرژی که با نام گواهی‌های سفید (White Certificates) نیز شناخته می‌شوند از جمله اسنادی هستند که مبتنی بر حق مصرف انرژی بوده و بر کاهش مقدار معینی از میزان مصرف انواع انرژی توسط مشترکان تاکید دارند. در واقع گواهی صرفه‌جویی انرژی، اوراق بهاداری است که نشان‌دهنده حق مالکیت بر مقدار مشخصی از میزان انرژی صرفه‌جویی شده از یک حامل انرژی در یک دوره زمانی مشخص است.

نائب رییس سندیکای صنعت برق پیشتر در بررسی این اوراق به سنا گفته بود: در بیشتر بازارهای مالی توسعه یافته دنیا، این اوراق قابل معامله بوده و دارای بازار ثانویه هستند و به اشخاص حقیقی یا حقوقی تعلق می‌گیرد که پروژه‌هایی را برای کاهش مصرف انرژی اجراء می‌کنند تا براساس میزان انرژی صرفه‌جویی شده، معاملات خود را پس از طی فرایندهای مربوطه در بورس انجام دهند.

در اروپا، چندین کشور طرح گواهی سفید را اجرا کرده اند و برخی دیگر به طور جدی در حال بررسی آن هستند. انگلستان در سال ۲۰۰۲، ایتالیا در سال ۲۰۰۵، فرانسه و دانمارک در سال ۲۰۰۶ میلادی صدور اوراق گواهی صرفه جویی انرژی را به طور گسترده آغاز کرده اند.

سنا