سد ده درصدی صندوق های سرمایه گذاری در برابر نقدینگی

امیر آشتیانی عراقی در همایش «سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری برای مقابله با تورم» گفت: تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در دارایی های مالی یکی از اولویت‌های اقتصاد ایران از اوایل دهه 70 بود به نحوی که از اوایل این دهه این تشویق بدون برنامه سبب بروز مشکلاتی برای بازار سهام شد و پس از آن مشاوران سرمایه گذاری  با دلیل و آمار بارها ثابت کردند سرمایه گذاری به ندرت در بورس و بازار سهام پیوسته بازدهی بهتری از سایر دارایی ها داشته است.

وی افزود: با توجه به اینکه در آن زمان نهادهایی همچون شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری، سبدگردان و تامین سرمایه در ساختار بازار سرمایه ایران نبودند دعوت از مردم به سرمایه گذاری در بورس مشکلاتی را همراه خود داشت. اما با همان بضاعت اوایل دهه 80 و به شکل ابتدایی و با نام صندوق‌های مشاع وارد ادبیات اقتصاد ایران شدند پس از آن با اصلاح قانون بازار اوراق بهادار به شکل مدرن و سازمان یافته با عنوان صندوق‌های سرمایه‌گذاری از تیرماه 86 وارد ادبیات سرمایه گذاری ایران شدند که هم اکنون 184 ماه از آن روز می‌گذرد، پس از این صندوق‌های قابل معامله وارد بازار سرمایه ایران شد ، از آن روز تا کنون شاهد رشد پیوسته این ابزار سرمایه هستیم به نحوی که هم اکنون بر اساس آخرین آمار سازمان بورس 220 صندوق سرمایه گذاری در سهام، مختلط و با درامد ثابت در حال فعالیت است که ارزش آن از 528 هزار میلیارد تومان فراتر رفته است و این رقم حدود 10 درصد نقدینگی اعلامی بانک مرکزی می شود.

مدیرعامل شرکت نیکان رسانه و برگزار کننده همایش ادامه داد: همین نسبت 10 درصدی نشان می دهد که هنوز صندوق‌های سرمایه‌گذاری با این میزان پیشرفت و تنوعی که در حال حاضر دارند پتانسیل رشد داشته همچنان که این روزها علاوه برصندوق های با درآمد ثابت و سهام، صندوق‌های کالایی، طلا، نیکوکاری وبازار گردانی در حال فعالیت هستند و مجوز فعالیت صندوق‌های جدیدی همچون صندوق‌های تضمینی اصل سرمایه، اهرمی و سایر صندوق‌های جدید در راه است.

آشتیانی عراقی در بخش دیگری از سخنان خود ادامه داد: تجربه تلخ دهه 70 سال‌های 98-99 به نوع دیگری تکرار شد در حالی که این بار بسترهای لازم برای سرمایه گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه وجود داشته اما سرمایه گذاران به جای خرید صندوق های سرمایه گذاری و تشکیل سبد سهام به البته با این هدف که جذب بازار سهام شوند به سمت عرضه های اولیه هدایت شدند اما به یکباره حرکت سیل گونه سرمایه گذاران کم تجربه سبب خارج شدن کنترل اوضاع شد و در این بین دولت قبل هم که راه مناسبی برای جبران کسری بوجه پیدا کرده بود سوار موج این جریان شد و دو صندوق واسطه گری مالی و پالایش یکم روانه بازار کرد و همه موارد کنار سایر اتفاقات دیگر دست به دست هم دادند  تا ورق بازار برگردد و در کنار آن اعتماد سرمایه گذاران هم خدشه دار شود.

وی تاکید کرد: تجربه هایی که در خصوص عرضه صندوق های دولتی رخ داد  و  دولت بخشی از کسری بودجه را از بورس تامین کرد  که موجب دلزدگی و دافعه نسبت سرمایه گذاری در بورس شد هرچند هنوز می‌توان با اصلاح ساختار بستر را برای رشد آنها فراهم کرد.

آَشتیانی عراقی به آمار موجود هم اشاره کرد و گفت:  نگاهی به آمارهای صندوق های سرمایه گذاری نشان می‌دهد 76 درصد ارزش صندوق‌های فعال بازار همچنان صدور - ابطال هستند و سهم ETF حدود 24 درصد است اما از نظر تعدادی 34 درصد سهم سهام بازار به ETF ها می‌رسد. همچنین 89 ارزش صندوق‌های بازار به درآمد ثابت‌ها تعلق دارد و 11 درصد به سهام کمتر از یک درصد به صندوق های مختلط در حالی از لحاظ مقدار سهم درآمد ثابت 49 درصد و سهامی 41 درصد تعدادی را به خود اختصاص دادند.

این فعال بازار سرمایه  با بیان اینکه بررسی الگوهای جهانی نشان می‌دهد ورود صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) چرخه نهادهای مالی را اصلاح می کند، گفت: هم اکنون صندوق‌های سرمایه گذاری با قیمتی نزدیک به  (NAV) معامله می‌شوند در حالی که بسیاری از شرکت‌های سرمایه گذاری بین 40 تا 80 درصد NAV ها معامله می‌شوند؛ شاید با تغییر ساختار در آینده بتوان این گروه را به سمت الگوی کشورهای توسعه یافته هدایت کرد.