فرصت‌ها و چالش‌های تولید فولاد سبز

چایچی عنوان کرد: صنعت فولاد جهان ۸ درصد از تقاضای انرژی و در عین حال ۷ درصد از کل دی اکسید کربن تولید شده توسط بشر را تشکیل می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ میلادی، تولید فولاد سبز (بدون انتشار CO۲) به رقابتی شدید بین فولادسازان جهان تبدیل شود.

مهم‌ترین اولویت‌ها در تولید فولاد سبز

وی ادامه داد: مهم‌ترین تمرکز در زمینه تولید فولاد سبز در درجه اول بر روی تغییر روش تولید از کوره بلند به سمت کوره قوس الکتریکی و در درجه دوم بر روی تولید آهن اسفنجی و فرایند احیا آهن با استفاده از هیدروژن قرار دارد. بی‌شک مهم‌ترین فرصت پیش روی صنعت فولاد در راه رسیدن به فولاد سبز، کاهش قابل ملاحظه حجم گازهای آلاینده و گلخانه‌ای است که در راستای سیاست‌های اقلیمی و تعهدهای جهانی تولید فولاد با کربن صفر از اهمیت بالایی برخوردار است.

مدیرعامل فولاد آلیاژی ایران تصریح کرد: بی‌تردید در آینده نزدیک، فولادسازهایی که نتوانند مسیر تولید خود را در راستای فولاد سبز منطبق سازند، در معرض جرایم سنگین و محدودیت‌های میزان تولید و صادرات قرار خواهند داشت. همچنین با توجه به چالش‌های فراوان تأمین انرژی پایدار در صنایع فولادی، حرکت به سمت استفاده از برق تجدیدپذیر، علاوه بر کاهش تولید CO۲،  می‌تواند منجر به پایداری در تأمین انرژی گردد.

وی افزود: از سویی واقعیت تولید فولاد سبز با بهره‌گیری از هیدروژن سبز (هیدروژن تولید شده از الکترولیز آب با استفاده از برق تجدیدپذیر) تحقق می‌یابد. بزرگ‌ترین چالش روبروی صنایع فولادی در این مسیر، هزینه بالا و عدم صرفه اقتصادی فرایند تولید هیدروژن سبز است. علاوه بر این، چالش‌های مربوط به استفاده از آهن اسفنجی با کربن صفر در کوره‌های قوس الکتریکی می‌بایست به طور دقیق ارزیابی و مرتفع گردد.

مزایای تولید فولاد سبز

مدیرعامل شرکت فولاد آلیاژی ایران خاطرنشان ساخت: در حال حاضر ۵۵ درصد از جمعیت جهان در کلان شهرها زندگی می‌کنند و پیش‌بینی می‌شود که این میزان تا سال ۲۰۵۰ به ۶۸ درصد افزایش یابد. به عنوان مثال، یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های آینده اندونزی، پایتخت جدید آن در کالیمانتان است که به عنوان شهری سبز و هوشمند طراحی شده که حاکی از افزایش آگاهی زیست‌محیطی و تمرکز سیاست‌های دولت‌ها در راستای توسعه مناطق شهری سبز و زیرساخت های مربوطه است.

وی ادامه داد: نگرش‌های مصرف‌کنندگان در حال تغییر است و افراد بیشتری از جایگزین‌های پایدار حمایت می‌کنند؛ به‌ویژه زمانی که نگرانی‌های شدید در مورد تغییرات آب و هوایی در اولویت باشد. این می‌تواند یکی از محرک‌های بازار فولاد برای سرمایه‌گذاری و تأمین فولاد سبز باشد. ضمن اینکه در سطح جهانی دیگر کیفیت و قیمت محصولات فولادی نکته اصلی مورد توجه در خرید فولاد نیست و مشتریان اکنون روی خرید محصولات سبزتر سرمایه‌گذاری می‌کنند.

قوانین سخت‌گیرانه برای کاهش انتشار کربن‌

چایچی یزدی بیان داشت: با توجه به قوانین سخت‌گیرانه انتشار گازهای گلخانه‌ای و مالیات‌های کربن وضع شده در سطح جهان و بازارهای جهانی، تولید فولاد سبز جزو ضروریات صنعت به خصوص برای صادرات می‌باشد که خود محرک خوبی برای صنایع صادرات‌محور است. اتخاذ سیاست تولید فولاد سبز بایستی بومی گردد تا تقسیم عادلانه هزینه‌ها و توسعه تکنولوژی و قیمت‌گذاری عادلانه با توجه به اهمیت پرداختن به مسائل محیط زیستی در کشور نهادینه گردد. اما قطعاً به علت بالاتر بودن قیمت تمام شده فولاد سبز و از دست دادن مزیت رقابتی داخل کشور، جهت فروش در داخل باید چاره‌ای اندیشه شود.

چالش‌ها و موانع تولید فولاد سبز

مدیرعامل شرکت فولاد آلیاژی ایران گفت: تولید فولاد مبتنی بر هیدروژن (فولاد سبز) یک فناوری بسیار امیدوارکننده اما گران به نظر می‌رسد. در حقیقت علی‌رغم این که تولید DRI با هیدروژن پیشرفت هیجان‌انگیزی است؛ اما چالش‌های فنی و اقتصادی قابل توجهی حول مراحل تولید وجود دارد. مشکلات موجود در تأمین هیدروژن سبز برای احیاء و همچنین به صرفه بودن استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق از یک طرف و تأمین مقرون به صرفه قراضه به جای DRI   جزو مسائل جدی در تولید فولاد سبز می‌باشد.

چایچی یزدی افزود: برخی از فناوری‌های تولید فولاد سبز در مقیاس کوچک در حال اجرا هستند؛ اما اجرا در مقیاس بزرگ هنوز به نتایج مورد انتظار نرسیده است. فناوری‌های موجود بسیار گران هستند یا دارای چالش های فنی می‌باشند که مدیریت آنها از نظر اقتصادی پرهزینه است. پروژه‌هایی می بایست تعریف شود تا امکان‌سنجی اقتصادی و فنی را در مقیاس بزرگ تجزیه و تحلیل کنند. از سویی با توجه به اینکه عمده تولید فولاد در کشور با کوره‌های قوس الکتریکی انجام می‌شود، این نوع تولید جزو مزایای کشور در راستای زنجیره تأمین فولاد سبز به شمار می‌رود.

همکاری دانشگاه‌های و شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید فولاد سبز

مهندس چایچی تصریح کرد: یکی از راهکارهای مناسب در این زمینه ایجاد واحدهای پایلوت جوار کارگاهی به سرپرستی دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های دانش‌بنیان و با حمایت و پشتیبانی مالی و فنی شرکت‌های فولادسازی است. از جمله مباحث کلان و اساسی در زمینه تولید فولاد سبز می‌توان به احیاء مستقیم آهن با هیدروژن، کاهش هزینه تولید هیدروژن سبز، الکترولیز سنگ آهن و روش‌های نوین جذب، ذخیره‌سازی و استفاده از CO۲ اشاره نمود که می‌بایست در قالب پروژه‌های تحقیقاتی-عملیاتی در واحدهای پایلوت جوار کارگاهی تعریف، اجرا و بررسی شوند.

وی ادامه داد: به طور خاص، کمک مراکز علمی کشور در زمینه اقتصادی نمودن و کاهش هزینه تولید هیدروژن سبز  و رفع مشکلات عملیاتی فرایند استفاده از هیدروژن به جای گاز طبیعی و نیز کاهش هزینه تولید برق با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر می‌تواند بسیار گره‌گشا باشد. بدون شک تعامل و همکاری سازنده صنعت و دانشگاه در این زمینه می‌تواند منجر به خلق فناوری در مقیاس آزمایشگاهی و نیمه‌صنعتی و در نهایت پیاده‌سازی آن در مقیاس صنعتی شود.

مدیرعامل شرکت فولاد آلیاژی ایران در پایان گفت: هنوز در ابتدای راه تولید فولاد سبز در کشور هستیم و در حد طرح موضوع و مطالعات اولیه در زمینه تولید فولاد سبز در کشور اقداماتی آغاز شده است و انشاالله با همکاری مراکز علمی و تحقیقاتی مسیر دستیابی به فولاد سبز، هموار و در نهایت بومی‌سازی گردد.

روابط عمومی شرکت فولاد آلیاژی ایران