بازار خریدهای اعتباری BNPL آمریکا 1200 درصد رشد می‌کند

عبارت اختصاری «BNPL» رفته رفته جای خود را در میان ادبیات محاوره و مردم کوچه و بازار باز می کند؛ «الآن بخر، بعدا بپرداز» شیوه رایج خریدهای اعتباری یا غیرنقدی است که مبتنی بر فضای دیجیتال شکل گرفته و در حال رواج است.

مردم شیوه خریدهای اعتباری را از گذشته براساس «اعتبار» یا «بدهی» داشته‌اند و ایرانیان نیز بیشتر «نسیه» می خریدند و در فروشگاه‌های محلی خود «حساب دفتری» داشتند.

این شیوه در دنیا نیز از گذشته مرسوم بوده اما رفته رفته با توسعه بسترهای دیجیتال، رفتار خریدهای مردم نیز دچار دگرگونی‌هایی شد و خرید بر بستر پلتفرم‌های دیجیتال شکل گرفت.

رونق تجارت الکترونیک، زمینه‌ای برای رواج خریدهای نسیه اینترنتی یا به عبارتی همان «BNPL» شد.

این شیوه پرداختی از حدود یک دهه پیش توسط شرکت‌های Splitit و Affirm در آمریکا رواج یافت و به مرور با الگوبرداری، توسط KueskiPay در مکزیک و Alma در فرانسه نیز به اجرا گذاشته شد.

شیوع جهانی ویروس کرونا که عامل مهمی در توسعه تجارت الکترونیکی بود، بر شهرت و محبوبیت BNPL مخصوصا در استرالیا، نیوزیلند، اروپا و همچنین ایالات متحده آمریکا افزود.

گزارش FXC Intelligence نشان می‌دهد که امروزه بیش از ۱۵۰ ارائه‌دهنده سرویس BNPL در سراسر جهان وجود دارد که گزینه خرید اعتباری را به متقاضیان پیشنهاد می‌دهند.

بعضا حضور این بازیگران، فرامرزی نیز بوده و دامنه سرویس‌های خود را به خارج از چارچوب‌های مرزی نیز کشانده‌اند.

با وجود اینکه همچنان ماهیت کاری این حوزه با رکود مواجه است و شاهد تعدیل‌هایی در ساختار کاری برخی بازیگران پیشرو از قبیل Klarna بودیم اما محصول Apple Pay به عنوان رقیب جدی برای تمام بازیگران به سرویس‌دهی این حوزه ورود کرده و معادلات جاری را برهم زده است.

از سویی دیگر BIG commerce پیش‌بینی کرده اندازه بازار اعتباردهی در آمریکا، تا سال ۲۰۲۴ با رشد ۱۲۰۰ درصدی به نسبت سال ۲۰۱۹ مواجه شود و به بیش از ۱۱۲ میلیارد دلار برسد.

تحلیل از برآیند رفتارهای تاریخی نیز این است که نسل‌های جوان‌تر و اصطلاحا نسل زدی‌ها بازار هدف اصلی BNPL باشند؛ همانگونه که مطالعات فوربس نشان می‌دهد رشد این حوزه در بین این نسل از سال ۲۰۱۹ بیش از ۶۰۰ درصد بوده است.

فرآیند خرید در BNPL به این شکل است که خریداران یک محصول هنگام تسویه حساب، این گزینه را پیش‌روی خود دارند که محصول موردنظرشان را دریافت کنند اما هزینه آن را بعدا بپردازند.

معمولا شیوه پرداخت بدهی طی سه یا چهار قسط با فواصل زمانی مساوی وجود دارد؛ کما اینکه پرداخت بدهی به صورت کامل بعد از گذشت ۳۰ روز نیز امکانپذیر است.

در شیوه‌های رایج BNPL در دنیا، برای خریدهای بزرگ امکان پرداخت طی ۳۶ ماه و البته با درصد سودهای بیشتر به نسبت دو روش قبلی نیز دیده شده است.

این شیوه نوین پرداخت که با وجود زیرساخت‌های لازم آن در کشورمان و اعلام آمادگی نخستین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه ایران و خاورمیانه، هنوز وارد سرویس‌دهی در بازار تجاری نشده است، برخلاف روش «کارت‌های اعتباری» بانکی که در دنیا نیز پیش از این رواج داشت، از نرخ‌های بهره و کارمزدهای کمتری برخوردار و به عبارتی برای متقاضیان این شیوه پرداختی، جذاب‌تر است.

سوال اصلی این است که چرا در کشور ما با وجود توسعه متوازن زیرساخت‌های ارتباطی و وجود ظرفیت‌های سنجش اعتباری مشترکان (نمره اعتباری که مشخص می‌کند هر کاربر تا چه میزان قابلیت دریافت اعتبار دارد)، همچنان شرکت‌هایی که توان و بنیه لازم برای سرویس‌دهی «الآن بخر، بعدا بپرداز» را دارند، فرصت سرویس‌دهی به ایرانیانی که با فرهنگ خرید نسیه برای کالاهای ضروری زندگی خود آشنا هستند را پیدا نکرده‌اند.