به نقل از رکنا : فرونشست اصفهان هر روز در وضعیت بحرانی تر قرار می گیرد و فقط آمارها لفظی مسئولان کاهشی می یابد نه بحران. ابر بحران فرونشست در اصفهان با کاهش لفظی آمار تخریب ها و آسیب هایش کاهش نمی یابد باید اقدام کرد و اقدامات باید پارتیزانی باشد.
پانزدهم دی ماه سال گذشته (1401)مسئولان سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی در اصفهان در خصوص وضعیت اصفهان در جمع خبرنگاران خبر از قرار داشتن 103 مدرسه در اصفهان روی خط فرونشست داده بودند.
ضمن اینکه اردیبهشت سال 1401 استاندار اصفهان نیز از تخلیه 100 مدرسه در این استان بدلیل فرونشست زمین خبر داده و گفته بود: توسعه مدارس در مناطق محروم باید در اولویت باشد.
حال سوال این است که در این 5ماه چه تغییراتی در بهسازی مدارس روی خط فرونشست یا برای کاهش ابر بحران فرونشست در اصفهان صورت گرفته است که ناگهان 63 مدرسه کاهش خطر از فرونشست را پیدا کردند؟
مسئولان سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی در اصفهان دی ماه سال 1401 در خصوص وضعیت اصفهان به خبرنگاران با تاکید بر اینکه ۱۰۳ مدرسه را به خاطر اینکه بچهها نمیتوانند وارد آن شوند آنهم بخاطر فرونشست تعطیل شده است بیان داشته اند: بعضی از مدارس را در مناطق شمال اصفهان دو نوبته و گاها سه نوبته کردهایم. دو کلاس مدرسهای را به خاطر فرونشست تعطیل کردند ودانش آموزانش را برای درس به نماز خانه بردند، مدتی نگذشت که نمازخانه مدرسه نیز ترک برداشت. ما مسئول هستیم که این حرفها را باز گو کنیم.
حال نسیمی مدیر نوسازی مدارس اصفهان با کاهش ناگهانی 63 مدرسه روی خط فرونشست در اصفهان اعلام کرده است:حدود ۴٠ مدرسه در اصفهان درگیر فرونشست هستند، البته ۳۲ مدرسه در دستورکار قرار گرفت تا از محل اعتبارات دولتی، مشارکت خیران و مولدسازی بازسازی شوند. پیشبینیمان برای این طرح اعتباری بالغ ۴٠٠ میلیارد بود که ۸٠ میلیارد تومان آن توسط دولت اختصاص یافته و ۲٠ مدرسه در دستورکار مرحله اول است و تلاش بر این است برای مهر آینده تکمیل و تحویل شود.
برای کاهش فرونشت اصفهان چه باید کرد؟
یکی از مقصران اصلی ایجاد فرونشست اصفهان مدیریت نادرست منابع آبی منطقه و روش نادرست در کشاورزی است. یعنی دو وزارتخانه با عملکرد نادرست خود ، زندگی و معیشت میلیون ها ایرانی را به خطر انداخته اند و در 20 سال گذشته با توجه به هشدارهای متعدد از سوی کارشناسان، هیچ تغییر بسزایی در عملکردهای مدیریتی صورت نگرفته است و بحران فرونشست اصفهان به ابر بحران تبدیل شده است.
فرونشست یکی از مسائل جدی در بسیاری از شهرهای ایران، از جمله اصفهان است که نیاز به راهکارهای جدی و سریع دارد. برای کاهش فرونشست در اصفهان، وزارت نیرو باید افزایش توجه به مدیریت منابع آب داشته باشد. عدم مدیریت صحیح منابع آب، میتواند به فرونشست خاک و ساختارهای شهری منجر شود، وزارت نیرو در این زمینه می تواند اقداماتی مانند افزایش تلاش برای حفظ و ارتقای کیفیت آبخوانها و کنترل استفاده از آب انجام دهد.
اقدام دیگری که وزارت نیرو می تواند داشته باشد توسعه فناوری های مهندسی ژئوتکنیک است .استفاده از فناوری های مهندسی ژئوتکنیک، به وزارت نیرو کمک میکند تا با استفاده از تکنولوژیهای مختلفی، از جمله پی های باربر و دیوارهای حائل سازنده، فرونشست را کاهش دهد.
توجه به مدیریت صحیح شبکه فاضلاب نیز بسیار مهم است. برای کاهش فرونشست در اصفهان، وزارت نیرو باید تلاش کند تا شبکه فاضلاب شهری را به بهترین شکل مدیریت کند .
ایجاد و توسعه ساختارهای شهری با رویکرد پایدار نیز می تواند کمک رسان خوبی باشد. ساختارهای پایدار با توجه به اکولوژی منطقه و محیط طبیعی، باعث کاهش فرونشست خاک و سازههای شهری میشود. وزارت نیرو میتواند با ایجاد سازههای پایدار و کاربردی، کمک به کاهش فرونشست کند.
و اما افزایش آگاهی مردم و شناخت شهری نیز از مهمترین اقدامات است. آگاهی مردم از خطرات فرونشست و تاثیر آن در سلامت و محیط زیست، باعث افزایش همکاریهای اجتماعی و تلاش برای کاهش فرونشست میشود. وزارت نیرو میتواند به منظور افزایش آگاهی مردم، اقدامات لازم را انجام دهد.
عملکرد وزارت کشاورزی و تصمیم هایی که در این وزارتخانه برای کشاورزی در اصفهان و استان های اطراف صورت گرفته است از علل اصلی ایجاد ابر بحران فرونشست در اصفهان است. با وجود ورود اصفهان به وضعیت ابر بحران فرونشست باز وزارت کشاورزی می تواند با اقدامات تخصصی مانع پیشروی این دشمن ویران کننده در اصفهان باشد.
با توجه به نظر برخی کارشناسان، دلیل اصلی فرونشست اراضی در اصفهان افزایش کشاورزی بدون توجه به منابع آبی و همچنین استفاده بیرویه از دیگر منابع آبی مانند زهکشها و چاهها است. با افزایش کشاورزی در این مناطق، تقاضای آب نیز افزایش یافته است و بخش بزرگی از این آبها از طریق چاهها و عملیات قاچاق به داخل شهرستان وارد می شود که این موضوع باعث کاهش سطح آب زیرزمینی شده است.
برای جلوگیری از فرونشست اراضی و کاهش آن، چندین راهکار مطرح شده است. به عنوان مثال، باید کشاورزان در انتخاب نوع محصولات خود دقت کرده و محصولات بازدهی بالا و کمآب مصرفی را انتخاب کنند.
همچنین، استفاده از سیستمهای آبیاری قطرهای، و کنترل مصرف آب توسط سازمانهای مربوطه به منظور کاهش تلفات در شبکه آبیاری، میتواند به کاهش فرونشست اراضی و حفظ منابع آبی کمک کند.
همچنین، باید عملیات برداشت زهکشها و عملیات قاچاق آب را مدیریت کرده و از سوء استفاده از منابع آبی جلوگیری کرد.
در پایان باید تاکید داشت، ابر بحران فرونشست در اصفهان با کاهش لفظی آمار تخریب ها و آسیب هایش کاهش نمی یابد باید اقدام کرد و اقدامات باید پارتیزانی باشد.