با اجرای طرح هوشمندسازی یارانه قیمت نان، نانواییهای سنتی کشور به کارتخوانهای هوشمند کشور تجهیز شدهاند. این طرح ابتدا در اردیبهشتماه امسال و در استان زنجان کلید خورد و بتدریج در استانهای دیگر به اجرا درآمد و حالا طبق گفته محمدحسن جلالی مدیرکل هماهنگی و نظارت آرد و نان بازرگانی دولتی شرکت بازرگانی دولتی ایران، ۹۹ درصد واحدهای نانوایی به کارتخوان مجهز شدهاند و با اجرای فاز دیگر این طرح، هدررفت حوزه آرد و گندم به حداقل میرسد.
به گفته جلالی، یک درصد از نانواییها که هنوز به کارتخوانهای هوشمند مجهز نشدهاند به دلیل برخورداری از مشکل مالکیتی بوده است و تا زمانیکه طرح هوشمندسازی به طور کامل اتفاق نیفتد، نمیتوان درصدی از صرفهجویی آرد و گندم اعلام کرد. وی با بیان اینکه عملیات فازبندی اجرای طرح هوشمندسازی در هیچ یک از استانها کامل نشده است، میگوید: با اجرای طرح هوشمندسازی واحدهای نانوایی تغییری در سهمیه ایجاد نشده و تنها جابهجایی در سهمیه واحدهای کم فعالیت اتفاق افتاده است.
اجرای طرح هوشمندسازی بدون افزایش قیمت نان
با اجرای طرح هوشمندسازی تغییری در قیمت نان برای مصرفکننده ایجاد نشده است و اگر نانوایی قیمت نان را خودسرانه بالا ببرد، تخلف کرده است. ضمن اینکه بعد از پایان فعالیت روزانه نانوایان، ما به التفاوت آرد یارانهای به حساب نانوا واریز میشود. با این کارتخوانها تخلف در قیمت نان امکانپذیر نیست و نظارت بر روند استفاده از آرد یارانهای و عملکرد نانواییها بیشتر شده و فروش خارج از شبکه آرد تقریباً نزدیک به صفر رسیده است.
رصد و نظارت استفاده از آرد نانواییها
بدون شک باید یکی از مهم ترین مزایای طرح فروش هوشمند نان را در کاهش مصرف آرد یارانهای عنوان کرد زیرا به این واسطه حجم آردی که تبدیل به نان شده و به مردم فروخته میشود، براحتی قابل مشاهده است. طی چند ماه گذشته که طرح هوشمندسازی اجرایی شده است، مقدار مصرف آرد نانواییهایی که تبدیل به نان میشود، کاهش داشته است درحالیکه تا قبل از اجرای این طرح به علت تفاوت قیمت آرد یارانهای نانواییها و آرد آزاد، تقاضا برای دریافت آرد بیشتر بود زیرا به نفع نانوایان بود که آرد را بدون تبدیل به نان به فروش برسانند. به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی هم ستاد ویژهای برای بررسی کمفروشی آرد و نان تشکیل شده است و این ستاد به صورت هوشمند در حال رصد موضوع است و با نانواییهایی که نان کمتری نسبت به آرد دریافتی عرضه کنند، برخورد قانونی میشود. طبق آمار هر فرد ایرانی روزانه حدود ۳۰۰ گرم نان مصرف میکند که با توجه به جمعیت ایران، سالانه حدود ۹ و نیم میلیون تن گندم در کشور مورد نیاز است اما بیش از ۱۱ و نیم میلیون تن گندم در کشور مصرف میشود که این شکاف مصرفی، حکایت از قاچاق و ضایعات گسترده نان دارد و موجب هدررفت بیش از دو میلیون تن گندم در کشور میشود. معاون وزیر اقتصاد با مردمیسازی یارانه و طرح هوشمندسازی نان نیز پیشبینی کرده است که میزان مصرف به ۵ تا ۶ میلیون تن برسد که حالا و بعد از هوشمندسازی خرید نان میزان قاچاق آرد و ضایعات نان به حداقل خواهد رسید. علاوه بر این بعد از اجرایی شدن فروش نان از طریق دستگاههای کارتخوان مشخص شده است که روزانه بین ۹۵ تا ۱۰۰میلیون قرص نان در کشور به فروش میرسد. همچنین متوسط توزیع آرد بین واحدهای نانوایی از ۲۳ تا ۲۴ هزار تن در روز به ۱۵ تا ۱۶ هزار تن رسیده است.
بنابر آمار اعلامی روزانه حدود ۸۲ میلیارد تومان نان توسط مردم خریداری میشود که بر این اساس روزانه حدود هزار تومان یارانه سرانه نان هر ایرانی است. در حال حاضر همه نانواییها از آرد نوع یک و دو استفاده میکنند که تفاوت قیمت این دو نوع آرد که در صنف و یا در صنعت زیاد نیست و گندم این دو نوع آرد حدود کیلویی ۱۲ هزار تومان خریداری میشود، درحالیکه قبل از اجرای این طرح نرخ گندم نوع یک ۶۶۵ تومان و گندم نوع دو، ۹۰۰ تومان بود، اما اکنون تقریباً همه گندمها به یک نرخ خریداری میشوند. در کنار هوشمندسازی فروش آرد، کیلوییفروشی نان هم در ارتقای کیفیت و کاهش ضایعات تأثیر بسزایی دارد که بنابر گفته امراللهی مدیر کل دفتر بازرسی و نظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد طرح کیلویی فروشی نان در جلسه شورای آرد و نان در حال بررسی است. امراللهی میگوید: دولت با اجرای طرح توزیع کیلویی بهدنبال آن است که مردم نان را با قیمت مناسب دریافت کنند چرا که اجرای این طرح جلوی کمفروشی و گرانفروشی را میگیرد و هیچ گونه افزایش قیمتی برای مردم دربرندارد. انتظار میرود با اقدامات مذکور کاهش میزان مصرف آرد و مدیریت مصرف نان توسط خانوارها روند سریعتری را طی کند که تأثیر مستقیمی بر محقق شدن در خودکفایی گندم خواهد گذاشت.
منبع ایران