تصمیم دولت برای حذف یارانه سال ۱۴۰۱ | پرداخت یارانه جدید در دی منتفی می شود؟

یارانه نقدی که از آذر سال ۸۹ در قالب طرح هدفمندسازی‌ یارانه‌ها به خانوارهای ایرانی پرداخت می شود مبلغ آن 40 هزار و ۵۰۰ تومان بود. یارانه نقدی توسط احمدی نژاد رییس جمهور وقت ایران به مردم پرداخت شد و پس از گذشت حدود 11 سال همچنان، مبلغ یارانه نقدی تغییری نکرده است. این به آن معنی است که یارانه نقدی هم نمی‌توانست گرهی از مشکلات معیشتی مردم کم کند. دولت سیزدهم در صدد است که ارز 4200 تومانی را حذف کند و مبلغ یارانه نقدی را افزایش بدهد. 

یارانه نقدی آذر ماه دیشب به حساب سرپرستان خانوار واریز شد، این یارانه دومین و احتمالا آخرین یارانه واریزی این ماه است، در حالی که طبق وعده دولت باید یارانه سومی نیز پرداخت شود.

یارانه‌ای که امشب واریز می‌شود یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی است که ۷۸ میلیون نفر آن را دریافت می‌کنند و طبق روال دو سال گذشته ساعت ۲۴ روز ۲۰ آذر ماه پرداخت شد.

اما دولت وعده واریز یارانه جدیدی را در آذر ماه داده است، چندین طرح برای پرداخت یارانه جدید گفته شده از یارانه ۱۱۰ هزار تومانی برای جایگزین کردن دلار ۴۲۰۰ تومانی تا کارت اعتباری ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومانی؛ اما هنوز هیچ کدام رنگ واقعیت نگرفته است.

برنامه دولت برای یارانه سال آینده

با این که مردم منتظر اخبار واریز یارانه جدید هستند، زمزمه‌‌‌هایی از دولت شنیده می‌شود که احتمالا در سال آینده گروهی از یارانه‌بگیران حذف شوند.

حجت الله عبدالملکی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره تکمیل سامانه رفاه ایرانیان به منظور حذف یارانه پردآمد‌ها گفت: این‌ها تصمیماتی است که باید در سطح دولت گرفته شود که در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت نیز روی آن بحث شد. سازمان برنامه و بودجه کشور متولی این کار است اما تصمیم نهایی هنوز به ما ابلاغ نشده است.

در کنار یارانه جدید، چند سالی هست که موضوع حذف چند دهک از یارانه‌بگیران مطرح است. در بودجه هر سال در ذیل تبصره ۱۴ عنوان شده که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وظیفه دارد که سه دهک از یارانه‌بگیرانی که وضع معیشتی بهتری دارند را شناسایی و برای حذف به سازمان برنامه‌وبودجه اعلام کند.

احتمالا منظور وزیر کار نیز این است که سازمان برنامه و بودجه باید دستور شناسایی این یارانه‌بگیران را به وزارت کار بدهد تا آنها از طریق سامانه رفاه ایرانیان اقدام به شناسایی کنند.

دولت باید فردا لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ را به مجلس ببرد، از آنجایی که با کسری بودجه مواجه است و نمی‌تواند روی درآمدهای مختلفی حساب کند احتمالا به دنبال حذف برخی از هزینه‌ها باشد که یارانه‌ها از جمله هزینه‌های ثابت هر ماه دولت است.

اگر چه یک نماینده مجلس گفته که یارانه‌ها در سال آینده تغییر نمی‌کند اما براساس گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، نکته مهم دومین پیش‌نویس بودجه ۱۴۰۱ دولت بازگشت بند (حذف یارانه‌بگیران پردرآمد) است که در پیش‌نویس قید فوریت سه ماهه و همکاری جدی بانک مرکزی برای دادن اطلاعات اشاره شده است.

حذف یارانه‌ها اما با چند چالش روبه‌ورست؛ اولین چالش به موضوع پذیرش عمومی از سوی کسانی است که یارانه‌شان حذف می‌شود. با توجه به تورم موجود در کشور حذف یارانه‌بگیران در سال اول دولت کمی بعید به نظر می‌رسد.

چالش دیگر دولت به موضوع دلار ۴۲۰۰ تومانی برمی‌گردد، دولت بارها نظر خود را درباره حذف این دلار به صراحت اعلام کرده و گفته که به دنبال حذف این دلار است؛ اما همزمان هم از پرداحت یارانه جدید به جای اختصاص دلار ۴۲۰۰ تومانی نام برده است.

جدی‌تر شدن جلسات تعیین دستمزد کارگران

جلسات شورای عالی کار شروع شده و کارگروه‌های کارگری و کارفرمایی در حال بررسی و برآورد سبد هزینه معیشت خانوار هستند. از آنجایی که پیشنهاد دولت برای افزایش حقوق کارمندان در آذر مشخص می‌شود این موضوع تاثیر خود را روی تصمیم‌های شورای عالی کار می‌گذارد.

پرداخت یارانه ۱۱۰ هزار تومانی در آذر ماه قوت گرفت

محسن رضایی، معاون اقتصادی رئیس جمهور پیش از این گفته بود دولت در آذر ماه خبر خوبی برای مردم دارد. بنابراین احتمال پرداخت یارانه ۱۱۰ هزار تومانی از آذر وجود دارد.

درپی ارسال لایحه تامین مطمئن کالاهای اساسی، نهاده های دامی، دارو و تجهیزات پزشکی و سیاست جبرانی برای حمایت از معیشت اقشار آسیب پذیر به مجلس، پرداخت یارانه جدید ۱۱۰ هزار تومانی به ۶۰ میلیون نفر از آذر ماه قوت گرفت.

 سید ابراهیم رئیسی،‌رئیس جمهور در مکاتبه ای با قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی لایحه تامین مطمئن کالاهای اساسی، نهاده های دامی، دارو و تجهیزات پزشکی و سیاست جبرانی برای حمایت از معیشت اقشار آسیب پذیر که به پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور در جلسه 1400/8/5 هیئت وزیران با قید دو فوریت به تصویب رسیده است، را برای انجام تشریفات قانونی  تقدیم کرد.

در بخشی از این لایحه آمده است: به دولت اجازه داده می شود در صورت تغییر نرخ ارز نهاده های دامی و کالاهای اساسی از محل درآمدهای حاصل از تغییر نرخ کالاهایی که با ارز ترجیحی تامین می شود تا مبلغ دویست و هفتاد هزار میلیارد (270000000000000) ریال به حساب خاص سازمان هدفمندسازی یارانه ها نزد خزانه داری کل کشور واریز نماید. این مبلغ تا پایان سال صرف پرداخت یارانه به افراد مشمول قانون الزام دولت به پرداخت یارانه کالاهای اساسی - مصوب 1399 - خواهد شد.

این لایحه که برای تغییر در نحوه بازتوزیع یارانه دلار 4200 تومانی نهاده های دامی است، در صورت تصویب نهایی در مجلس مقدمات کار را برای بازتوزیع یارانه جدید از آذرماه فراهم می کند.

بر اساس میزان رقم 27 هزار میلیارد تومانی که دولت برای 4 ماه آخر سال در این لایحه درخواست مجوز کرده است، حدود 60 میلیون نفر طی چهارماه آخر سال ماهانه 110 هزار تومان یارانه جدید دریافت خواهند کرد.

 دلار 4200 تومانی که به دلار جهانگیری معروف شده، از سال 97 به واردات برخی کالاهای اساسی داده می شد که بنا بر نظر بسیاری از فعالان عرصه تولید و بازار و اقتصاددانان، منافع این یارانه ارزی به مردن نمی رسید و قیمت کالاهای اساسی که دلار 4200 تومانی دریافت می کردند، همچنان در حال افزایش بوده است. بنابراین دولت تصمیم گرفت، به جای تخصیص این ارز ارزان به واردکنندگان، یارانه ریالی آن را به مردم اختصاص دهد.

این در حالی است که دلار 4200 تومانی برای واردات گندم و دارو فعلا حذف نمی شود.