زرشک گیاه بومی بخشهایی از اروپا، آفریقا و آسیا است، اما اکنون میتوان آن را در سراسر جهان یافت. این گیاه وحشی قرنهاست که در طب سنتی استفاده میشود. از خواص زرشک میتوان به درمان مشکلات گوارشی، عفونتها و بیماریهای پوستی نام برد. زرشک حاوی چندین ترکیب مفید است. مثلا نوعی آنتی اکسیدان دارد که میتواند به کنترل دیابت، مبارزه با عفونتهای دندانی و درمان آکنه کمک کند.
زرشک میتواند به سلامت کلی بدن کمک کند. در این نوشتار به معرفی تعدادی از خواص زرشک پرداخته ایم:
زرشک جز خوراکیهای مغذی است که میزان فراوانی کربوهیدرات، فیبر و چندین ویتامین و مواد معدنی دارد. این نوع ماده غذایی منبع عالی ویتامین C است، یک آنتی اکسیدان که به محافظت در برابر آسیب سلولی که منجر به بیماری قلبی و سرطان میشود، کمک میکند. علاوه بر این، زرشک حاوی روی، منگنز و مس است که بر ایمنی و پیشگیری از بیماریها تاثیر دارد.
رنگ قرمز روشن این ماده غذایی از آنتوسیانینها ناشی میشود که رنگدانههای گیاهی هستند و سبب تقویت سلامت مغز و قلب شما میشود.
زرشک سرشار از بربرین است، یک ترکیب گیاهی منحصر به فرد که به سلامت بدن کمک میکند. بربرین عضوی از خانواده آلکالوئیدها است، گروهی از ترکیبات که به دلیل اثرات درمانی معروف است. همچنین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل میکند و با آسیب سلولی ناشی از مولکولهای واکنشی به نام رادیکالهای آزاد مبارزه میکند.
همچنین، بربرین به کاهش سطح قند خون و کلسترول، کند کردن پیشرفت سلولهای سرطانی خاص، مبارزه با عفونتها و اثرات ضد التهابی کمک میکند. علاوه بر این، زرشک حاوی ترکیبات دیگری است که به سلامت بدن شما کمک میکند.
زرشک حاوی غلظت بالایی از بربرین است، یک ترکیب درمانی با فعالیت آنتی اکسیدانی بالا.
زرشک – و به ویژه محتوای بربرین آن – به کنترل دیابت، بیماری مزمن مرتبط به سطح قند خون بالا کمک میکند. بربرین نحوه واکنش سلولهای شما به هورمون انسولین را که میزان قند خون را تنظیم میکند، بهبود میبخشد. همچنین به کاهش سطح قند خون شما کمک میکند.
به درمان اسهال کمک میکند
زرشک قرنهاست که برای درمان اسهال استفاده میشود. دلیل آن نیز غلظت بالای بربرین موجود در آن است که با مهار گیرندههای خاص به کند کردن عبور مدفوع از روده شما کمک میکند و در نتیجه از اسهال جلوگیری میکند. در واقع، یکی از قدیمیترین مطالعات انسانی روی بربرین نشان داده که این ماده میتواند اسهال ناشی از عفونتهای برخی باکتریها، از جمله E. coli را درمان کند. علاوه بر این، بربرین میتواند سندرم روده تحریکپذیر که غالب با اسهال را درمان کند.
خوردن زرشک ممکن است به پیشگیری از سندرم متابولیک کمک کند. سندرم متابولیک مجموعه ای از عوامل خطرناک هستند که خطر بیماری قلبی و دیابت را افزایش میدهد. به طور خاص، زرشک ممکن است بدن در برابر چاقی و قند خون بالا، کلسترول، تری گلیسیرید و سطح فشار خون – که همه عوامل خطر برای این سندرم هستند – محافظت کند. علاوه بر بهبود عوامل خطر ساز سندرم متابولیک، زرشک به کاهش استرس اکسیداتیو در افرادی که از قبلا به این بیماری مبتلا هستند، کمک میکند.
استرس اکسیداتیو ناشی از آسیب سلولی زمینه ای است که توسط مولکولهای واکنشی به نام رادیکالهای آزاد ایجاد میشود. همچنین این وضعیت باعث ایجاد بیماریهای قلبی میشود.
عصاره زرشک میتواند با التهاب مبارزه کند. دلیل آن نیز بربرین است که به عنوان یک عامل ضد التهابی قوی عمل میکند. بنابراین، اگر به بیماریهای التهابی دندان مانند التهاب لثه، که با تجمع پلاک، تورم و تحریک لثهها مبتلا شدید، حتما زرشک مصرف کنید. ژلهای دندانی حاوی زرشک نیز به مبارزه با التهاب لثه و التهاب دهان کمک کند.
زرشک به دلیل بربرین در آن اثرات ضد سرطانی دارد. از آن جایی که بربرین به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل میکند، ممکن است به مبارزه با آسیب اکسیداتیو زمینه ای مرتبط با توسعه سرطان نیز کمک کند. علاوه بر این، بربرین باعث مرگ سلولهای سرطانی میشود، از تکثیر سلولهای سرطانی جلوگیری میکند و آنزیمهای دخیل در چرخه زندگی سلولهای سرطانی را مهار میکند.
زرشک در درمان آکنه، یک بیماری پوستی که با برجستگیهای ملتهب و جوش مشخص میشود، نقش دارد. به طور خاص، بربرین و سایر ترکیبات موجود در زرشک به مبارزه با التهاب و عفونتهای مرتبط با آکنه کمک کند. این ماده غذایی برای درمان آکنه در نوجوانان موثر است.
زرشک دارای طعم ترش و کمیشیرین است. میتوان آن را به صورت خام، مربا یا به عنوان جزئی از غذاهای برنجی و در ترکیب سالاد نیز مصرف کرد. همچنین میتوان آب آن را گرفت یا برای تهیه چای استفاده کرد. اشکال مکمل زرشک شامل کپسولهای خشک شده، عصارههای مایع و پمادها یا ژلهای ساخته شده از انواع این ماده غذایی یا عصاره بربرین است. با این حال، به دلیل تحقیقات محدود روی انسانها، در مصرف آن احتیاط کنید. در حالی که زرشک عارضه جانبی خطرناکی ندارد اما میتواند برای بعضی از افراد حساسیت زا باشد.
کلام پایانی
زرشک، حاوی ترکیب منحصر به فردی به نام بربرین است که به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل میکند. همچنین به کنترل قند خون، درمان اسهال و مبارزه با التهاب مرتبط با عفونتهای دندان و آکنه کمک میکند. افزودن زرشک به رژیم غذایی ممکن است به شما کمک کند تا از خواص و فواید آن برای تقویت سلامت خود بهره مند شوید. اما قبل از مصرف مکمل زرشک یا بربرین حتما با پزشک خود مشورت کنید.