دیه چیست | دانستنی هایی درباره دیه

 دیه یا خون‌بها از قوانین اسلام است و بر اساس تعاریف فقهی، مال یا پولی است که به سبب کشتن انسان یا نقص عضو به کسی که صدمه دیده‌است یا به بازماندگان او پرداخت می‌شود.  دیه یکی از مهم‌ترین مجازات‌ها در قانون مجازات اسلامی است. مجازات دیه برای جرم‌های غیرعمدی که توسط فردی علیه جان، اعضای بدن یا منافع اعضای بدن فرد دیگری انجام شود، مشخص شده است. همچنین اگر فردی جرمی را به صورت عمدی انجام داده باشد و طبق قوانین کشور، شامل قصاص نشود، مجرم ملزم به پرداخت دیه خواهد بود. میزان دیه از سوی شارع (دادگاه) برای جنایت تعیین شده‌است.

دیه دارای دو بخش مجزا بوده که عبارتند از:

دیه مقدر

دیه غیر مقدر

دیه مقدر به این منظور است که میزان دیه توسط قانون مجازات اسلامی مشخص شده است اما در دیه غیر مقدر میزان دیه در قانون مجازات مشخص نشده و توسط کارشناسی پزشکی قانونی و قاضی دادگاه تعیین می‌شود.

انواع دیه

• دیه قتل 
• دیه اعضای بدن
• دیه منافع اعضا
• دیه جراحات. 

از اصلی ترین دلایل تفاوت دیه زن و مرد طبق اسلام این است که مردان مسئولیت و تأمین خرج و مخارج زندگی را برعهده دارند و تأمین نیازهای مالی خانواده برعهده مردان است. بنابراین با از بین رفتن سرپرست خانواده، مشکلات مالی زیادی برای آن خانواده به وجود می‌آید به همین سبب قانون مجازات اسلامی دیه مرد را دو برابر دیه زن اعلام کرده تا نیازهای مالی خانواده رفع شود.در ماه‌های حرام سال از نظر دین اسلام که شامل محرم، رجب، ذی القعده و ذی الحجه هستند، دیه کامل انسان در این ماه‌های حرام شامل قانون تغلیظ دیه می‌شوند.بنابراین بر اساس تغلیظ دیه، دیه قتل انسان در این چهار ماه، به میزان یک سوم مبلغ کل دیه کامل، افزایش می‌یابد. 

ارش یعنی خسارت وارد شده به اعضای بدن که میزان و مقدار آن در قانون شرع تعیین نشده‌است.تعیین ارش ملاک و معیارهایی را دارا است که بر حسب این معیارهای تعیین می‌شود.