بهشت زهرا نام بزرگترین آرامستان ایران است که در شهرستان ری در جنوب تهران بزرگ قرار دارد. فعالیت بهشت زهرا رسماً در سال ۱۳۴۹ خورشیدی آغاز شد.بهشت زهرا ابتدا ۳۱۴ هکتار وسعت داشت که در سال ۱۳۷۶ بخش شمالی به مساحت ۱۱۰ هکتار و در سال ۱۳۸۷ بخش شرقی به مساحت ۱۶۰ هکتار خریداری و به آن اضافه شد. تاکنون بیش از ۱٬۶۹۸٬۰۰۰ نفر در بهشت زهرا دفن شدهاند. ده قطعه از بهشت زهرا محل دفن کشتهشدگان جنگ ایران و عراق است.
بهشت زهرا تا 4 سال دیگر ظرفیت دفن دارد. معاون شهردار تهران میگوید مکان هایی را برای گورستان جدید تهران در نظر گرفته و در حال رایزینی هستیم.
دهه چهل بود که اولین گورستان رسمی در تهران افتتاح شد. در آن زمان گورستانها به صورت پراکنده و محلی بود و قرار شد که یک گورستان متمرکز در تهران ایجاد شود.
زمینی خریداری و بهشتزهرا(س) احداث شد. اولین کسی که در بهشتزهرا(س) دفن شد فردی به نام محمدتقی خیال بود که در قطعه یک، ردیف یک و شماره یک به خاک سپرده شد. گورستان بهشت زهرا(س) توسعه پیدا کرد و در زمره یکی از گورستانهای بزرگ جهان اسلام قرار گرفت.
بهشت زهرا تا 4 سال اینده ظرفیت داردو در اواسط دهه 90 بهشتزهرا(س) دوباره توسعه یافت.
مسئولین شهری سالهاست که هشدار میدهند ظرفیت بهشتزهرا(س) در حال پر شدن است. در اواسط دهه 90 بود که بهشتزهرا(س) دوباره توسعه یافت و ظرفیت جدیدی برای تدفین ایجاد شد. گفته میشود که بهشتزهرا(س) سه تا چهار سال آینده همچنان ظرفیت دفن دارد، اما مدیران شهری به دنبال این هستند که گورستان جدیدی در تهران احداث کنند.
دوره قبل مدیریت شهری نتوانست گورستانی جدید در تهران احداث کند
در دوره قبل مدیریت شهری بارها مسئولین اعلام کردند که به زودی گورستانی ساخته میشود. جانمایی صورت و کار به اتمام رسیده است، اما اقدامی صورت نگرفت. در دوره قبل اعلام کردند که چهار آرامستان در شرق، جنوبشرق، شمالغرب و غرب ایجاد میشود و به گونهای مکانیابی میشود که دسترسی به آنها راحت باشد. حتی لایحهای هم به عنوان مکانیابی تملک و احداث آرامستانهای جدید تصویب شد، اما این پرونده به نتیجهای نرسید.
پیرهادی: عقبافتادگیهایی در بهشت زهرا(س) از دورههای قبل وجود داشت؛ باید کاستی ها برطرف شود/بهشت زهرا توسعه نمی یابد/نظری: قطعا گورستان جدیدی در تهران ساخته خواهد شد
در دوره ششم مدیریت شهری اعلام شد که مطالعاتی صورت میگیرد تا بتوانیم گورستانی جدید برای تهرانیها بسازیم. مهدی پیرهادی رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر معتقد است که عقبافتادگیهایی در بهشت زهرا(س) از دورههای قبل وجود داشته است و باید کاستیهای موجود برطرف شود.
اخبار غیررسمی مبنی بر توسعه دوباره بهشتزهرا(س) به گوش رسید، اما مسئولین شهری این موضوع را رد کرده و تأکید کردند که مکان جدیدی برای ساخت گورستان تهران درنظر میگیرند. حسین نظری معاون خدمات شهری شهرداری تهران گفت: در حال مکانیابی برای توسعه بهشتزهرا(س) هستیم. قطعا گورستان جدیدی در تهران ساخته خواهد شد.
وی ادامه داد: یکی از نقاطی که برای این منظور در نظر گرفته شده تلو و اطراف کوه بیبیشهربانو است که بازدیدهایی از آن صورت گرفته است. حال به دنبال ایجاد توافق با سازمانها هستیم. ما هدفمان این است که در شرق و غرب تهران مکانهایی را پیدا کنیم که تمرکز دفن اموات در بهشتزهرا(س) از بین برود و بهشتزهرا(س) فعلا سه تا چهار سال آینده ظرفیت برای دفن دارد.
تاجیک:کارهای خوبی در بهشت زهرا انجام شده است/شهرداری تهران سالهاست که مکلف به ساخت گورستانی جدید شده
مأموریت شهرداری تهران درحوزه توسعه آرامستان بهشتزهرا(س) دوری از تمرکززدایی است و قرار است که در نقاط دیگری از شهر گورستان ساخته شود، البته هنوز مکان قطعی نشده است، اما جواد تاجیک مدیرعامل بهشتزهرا وعده داده که به زودی این اقدام صورت میگیرد و کارهای خوبی انجام شده است.
تاجیک ادامه میدهد: شهرداری تهران سالهاست که مکلف به ساخت گورستانی جدید برای تهران شده و هر سال بودجهای درنظر گرفته میشد. در این مدیریت شهری به دنبال این هستیم که این کار به اتمام برسد.
عضو شورای شهر تهران: مطالعات مختلفی درباره گورستانها صورت گرفته است/تعیین محل جدید آرامستان نیازمند مصوبه شوراست
تنها دلیل ساخت گورستان جدید در تهران پر شدن بهشتزهرا نیست بلکه قرار است تمرکززدایی از بهشتزهرا(س) برداشته شود، به گونهای که در مواقع بروز زلزله یا بحرانهای دیگر آرامستانها ظرفیت لازم را داشته باشد.
مهدی عباسی رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر میگوید: مطالعات مختلفی درباره گورستانها صورت گرفته است. تعیین محل جدید آرامستان نیازمند مصوبه شورا و بررسی دقیق در پارلمان محلی است.
ساخت گورستان جدید در تهران انجام میشود و فعلا بهشتزهرا ظرفیت لازم را برای دفن اموات دارد، اما قرار است در سال جاری مکانیابی برای گورستان جدید تهرانیها صورت گیرد.
در تاریخ شهرهای ایران گورستان جزئی از فضای شهر بوده و هر محله برای خود گورستانی داشت/مطالعاتی از سوی معاونت های شهرسازی و معماری و خدمات شهری انجام شد
باید گفت که مکان آرامستان در فرهنگ و زندگی مردم در شهر های ایران جایگاه خاصی داشته است که با ساخت بهشت زهرا (س) در خارج از فضای شهر، این مفهوم تغییر یافت، در تاریخ شهرهای ایران گورستان جزئی از فضای شهر بوده و هر محله برای خود گورستانی داشته است.
باتوجه به راهبردهای طرح جامع تهران و مصوبه شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر ضرورت مکان یابی برای توسعه آرامستان در پایتخت، مطالعاتی از سوی معاونت های شهرسازی و معماری و خدمات شهری شهرداری تهران انجام شده است که بر این اساس مکان های پیشنهادی جدید برای ساخت آرامستان جدید تهیه شده است.
باید تمامی پیوست های شهرسازی اعم از اجتماعی، خدماتی، زیست محیطی، ترافیکی برای آرمستان جدید در نظر گرفته شود
در توسعه فضای کنونی و ساخت آرامستان جدید باید تمامی پیوست های شهرسازی اعم از اجتماعی، خدماتی، زیست محیطی، ترافیکی و سایر عوامل مد نظر قرار گیرد تا مشکلی در این زمینه پیش نیاید.
مدیریت شهری در حال بررسی است تا مکانی جدید برای گورستان پیدا کند. در موضوع بحران شرایط ویژهای وجود دارد همانند زلزله بم که فوتیهای بسیاری به همراه داشت و برای تدفین اجساد شرایط بحرانی ایجاد شده بود. در همین راستا باید یک گورستان دیگر در تهران احداث شود هر چند مدیریت شهری برای مواقع بحران تدابیری کرده است. بی تردید باید تمرکز زدایی از بهشت زهرا (س) برداشته شود و در این باره مدیران برنامه هایی دارند.