فوری | حق بیمه تامین اجتماعی این افراد رایگان شد

 بیمه تامین اجتماعی بیشتر برای دهک های متوسط و پایین در نظر گرفته می شود. بیمه تامین اجتماعی کمک زیادی در تامین برخی نیاز های اولیه ی افراد می کند. در حال حاضر، طبق قانون بیمه تامین اجتماعی و بیمه نامه برای تمامی افراد شاغل، اجباری است. می توان گفت که سازمان و بیمه تامین اجتماعی، مهم ترین رکن صنعت بیمه در کشور است.

مادران خانه دار غیر شاغل که دارای سه فرزند هستند هستند و بیشتر ساکن مناطق روستایی و عشایری هستند به طور رایگان بیمه خواهند شد.

معاون اول رئیس جمهور، تصویب‌نامه هیئت وزیران در خصوص «آیین نامه اجرایی حمایت بیمه ای از مادران غیر شاغل خانه دار دارای سه فرزند و بیشتر ساکن مناطق روستایی و عشایری» را که به پیشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و به استناد ماده (۲۱) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب ۱۴۰۰ تصویب شده بود؛ جهت اجرا به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان برنامه و بودجه کشور، سازمان ثبت احوال کشورو معاونت رییس جمهور در امور زنان و خانواده ابلاغ کرد.

به موجب این آیین‌نامه، دولت مکلف است با تقویت صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر نسبت به بیمه مادران خانه¬دار دارای سه فرزند و بیشتر در صورتی که مادر غیر شاغل بوده و شرایط احراز مفاد آیین نامه را دارا باشد، اقدام نماید. صددردرصد حق بیمه مادران مشمول قانون و مفاد آیین‌نامه توسط دولت پرداخت می‌شود. همچنین با تولد فرزند چهارم و پنجم به ازای هر فرزند دو سال به سوابق بیمه¬ای بیمه گذارنیز افزوده خواهد شد.

در انحصار وراثت حقوق بازنشستگی این موضوع مشخص می‌شود که این حقوق به چه کسانی تعلق می‌گیرد و سهم هر یک از افراد چقدر است.

یکی از دارایی‌های قابل تقسیم بعد از فوت شخص، حقوق بازنشستگی ایشان است بنابراین انحصار وراثت حقوق بازنشستگی خواسته تمام افرادی باقی مانده از متوفی است.

انحصار وراثت حقوق بازنشستگی بین فرزندان دختر و پسر، همسر، پدر و مادر ایشان انجام می‌شود. سهم هر کدام از این افراد نسبت به هم متفاوت است. فرزند دختر تا زمانی که ازدواج نکند یا شاغل نشود حق دریافت مستمری را دارد.

فرزند پسر تا سن ۲۰ سالگی حق دریافت مستمری را دارد مگر در شرایطی که گواهی اشتغال به تحصیل بگیرد که در این صورت تا سن ۲۵ سالگی مستمری دریافت می‌کند. همسر متوفی تا زمانی که ازدواج مجدد (دائمی) نکند مستمری را دریافت می‌کند.

در انحصار وراثت حقوق بازنشستگی سهم همسر فرد متوفی از حقوق بازنشستگی ۵۰ درصد مشخص شده است و اگر فرد متوفی چند همسر دائم داشته است این ۵۰ درصد میان آن‌ها تقسیم می‌شود.

در ارتباط با سهم فرزندان از حقوق بازنشستگی، سهم فرزند دختر و فرزند پسر با یکدیگر برابر است و به‌طورکلی، فرزندان ۲۵ درصد از کل حقوق بازنشستگی را دریافت می‌کنند. بااین‌حال، اگر دختر ازدواج کند یا شاغل شود و پسر ۲۵ ساله شود سهم آن‌ها از حقوق بازنشستگی والد حذف می‌شود.

سهم پدر و مادر فرد متوفی از حقوق بازنشستگی نیز ۲۰ درصد است. این سهم در صورتی به والدین متوفی تعلق می‌گیرد که آن‌ها تحت تکفل باشند یا مادر بالای ۵۵ سال و پدر بالای ۶۰ سال سن داشته باشد.

همچنین، اگر تایید شود که پدر و مادر ازکارافتاده یا ناتوان هستند به آن‌ها از حقوق بازنشستگی سهم تعلق می‌گیرد. این موضوع نیز مهم است که والدین متوفی از تامین اجتماعی حقوق دریافت نکنند.

در ایران 18 صندوق بازنشستگی وجود دارد که درمجموع حدود 6/23 میلیون مشترک کسورپرداز و مستمری‌بگیر اصلی را تحت پوشش قرار داده‌اند. از بین صندوق‌های بازنشستگی، صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا)، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق وزارت اطلاعات از طریق منابع داخلی خود قادر به پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگان خود نبوده و در بودجه سالیانه به‌صورت مستقیم مبالغ چشمگیری به آنها اختصاص می‌یابد.

البته اکثر صندوق‌های دستگاهی نیز این وضعیت را دارند، با این تفاوت که کمبود درآمد آنها از طریق دستگاه مادر (مثل سازمان صداوسیما، هواپیمایی ملی ایران و …) تأمین می‌شود و لذا این ارقام به‌صورت شفاف در بودجه عمومی ذکر نمی‌شود؛ برای مثال حدود 1200 میلیارد تومان از هزینه‌های صندوق بازنشستگی کارکنان صداوسیما در سال 1400 از محل بودجه سازمان صداوسیما پرداخت شده است.

عوامل مختلفی در گذر زمان باعث شده‌اند تا تعادل مالی صندوق‌های بازنشستگی بر هم خورده و بحران فزایندهای در آنها ایجاد شود که در صورت عدم کنترل، در آینده‌ای نه‌چندان دور باعث بروز بحران‌های سیاسی-اجتماعی خواهد شد. ازاین‌رو نیاز است تا با رعایت ملاحظات اجتماعی و اقتصادی، اصلاحاتی در ساختار نظام بازنشستگی ایران صورت پذیرد. این امر در عین اهمیت و فوریت، متأسفانه و عمدتاً به‌دلیل واهمه سیاستگذاران از آسیب به پایگاه اجتماعی آنان تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است.

در نمودار زیر تغییرات اعتبارات در نظر گرفته شده برای صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق بازنشستگی کارکنان وزارت اطلاعات به تصویر کشیده شده است. در سال جاری حدود 200 همت از بودجه عمومی برای 4 صندوق بازنشستگی اعتبار لحا شده است.

اخیرا مرکز پژوهشهای مجلس ضمن آسیب شناسی کلان بودجه دولت برای کارکردهای اصلی خود، اصلاحات اساسی مورد نیاز برای بهبود رویه بودجه ریزی، پوشش کسری بودجه و اقدام های تحولی در برخی حوزه ها ارائه کرده است که قابل پیشبرد در بودجه سال 1402 است.

در ادامه، برشی از گزارش آن مرکز در خصوص حوزه صندوق‌های بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال 1402 تقدیم می‌شود.

پیشنهادهای حوزه صندوق‌های بازنشستگی و اصلاح سن و سابقه بازنشستگی در بودجه سال 1402

به‌صورت خلاصه محورهای مهمی که می‌توان برای ایجاد تغییر مثبت در این بخش به آن پرداخت به شرح ذیل قابل ذکر است:

پیشنهاد اول: مشروط شدن پرداخت ردیف بودجه‌های کمکی در نظر گرفته شده برای صندوق‌های بازنشستگی

بر اساس این پیشنهاد، پرداخت ردیف بودجه‌های کمکی در نظر گرفته شده برای صندوق‌های بازنشستگی (صندوق بازنشستگی کشوری، سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد و صندوق بازنشستگی کارکنان وزارت اطلاعات) به اجرای اقدام‌های زیر مشروط می‌شود:

1. ثبت حقوق و مزایای تمامی کارکنان ستادی صندوق‌های مذکور در سامانه حقوق و دستمزد کارکنان دولت

توضیح اینکه مطابق آمارهای ارائه شده، بیش از 70 درصد از هزینه‌های این صندوق‌ها به‌طور مستقیم از بودجه عمومی تأمین می‌شود و در عمل این صندوق‌ها یک نهاد دولتی هستند؛ لذا حقوق و مزایا باید مشابه سایر نهادهای دولتی در این سامانه ثبت شود. در مرحله بعد می‌توان با استناد به این حقیقت، نهادهای مذکور را ملزم کرد تا در پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان ستاد، از قوانین و مقررات پرداخت حقوق و مزایای کارکنان دولت پیروی کنند.

همچنین در صورت در نظر گرفته شدن اعتباری برای پرداخت دیون دولت به سازمان تأمین اجتماعی، پیشنهاد می‌شود پرداخت این اعتبار مشروط به اقدام مذکور باشد. شایان ذکر است که مشابه این اقدام در بودجه سال 1399 اتفاق افتاده است. در سال مذکور پرداخت اعتبارات در نظر گرفته شده در بند «و» تبصره «2» به سازمان تأمین اجتماعی مشروط به اجرای طرح «متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان» بوده است.