بازار خودرو در سال 1401 فراز و نشیبهای فراوانی را تجربه کرد. بازار طی یک سال شاهد تصمیمات و وعدههای مختلفی، نظیر ورود خودروهای خارجی به کشور تا ساماندهی بازار به وسیله عرضه خودرو در بورس کالا بود که میتوان گفت هیچ کدام از این تصمیمات به سرانجام نرسید و حتی وزیر صمت را نیز به استیضاح کشاند.
بازار خودرو کار خود را با نوسان قیمتی نسبتاً کمی آغاز کرد. در اوایل فروردین ماه بود که پراید سقفشکنی کرد و قیمت 200 میلیون تومان را در کارنامه خود ثبت کرد. اما بازار در همین وضعیت نماند. قیمت خودرو در اواسط فروردینماه روند نزولی به خود گرفت.
البته باید به این نکته اشاره کرد که بازار از ابتدای فروردین در وضعیت رکودی به سر میبرد. در آن زمان خریداران و فروشندگان چشمانتظار نتایج مذاکرات وین بودند و حاضر به سرمایهگذاری در این بازار نبودند.
در اواخر فروردینماه بود که خبری مبنی بر منتفیشدن واردات خودرو به گوش رسید و به بازار شوک دیگری وارد کرد. انتشار این خبر کافی بود تا افرادی که منتظر ورود خودروهای خارجی به بازار بودند روانه بازار خودرو شوند. گرچه خبر منتفیشدن واردات خودرو به کشور نتوانست تاثیری بر قیمتها بگذارد، اما کمی از رکود سنگین بازار در آن روزها کاست.
تداوم بلاتکلیفی در بازار بهاری خودرو
بازار خودرو فروردینماه 1401 را با سرگردانی و بلاتکلیفی پشت سر گذاشت. در حالی که بازار همچنان منتظر خبری قطعی در رابطه با نتایج برجام و واردات خودرو بود، ورق برگشت و افزایش قیمت در اکثر خودروهای داخلی و خارجی دیده شد.
در اردیبهشتماه سال 1401 وزارت صمت وعده حذف قیمتها را به مردم داد. قیمت خودرو نیز در اواخر این ماه واکنش چندانی از خود نشان نداد و برخی از خودروها در کوتاهمدت با کاهش قیمت همراه شدند. این کاهش قیمت در حالی اتفاق افتاد که شیب صعودی قیمتها همچنان در حال طیشدن بود و بازار همچنان در رکود به سر میبرد.
بازار خورو در خردادماه نیز به نوسانات قیمتی و البته رکود ماه گذشته خود ادامه داد. در این ماه خبر توقف شمارهگذاری و تولید خودروهای سمند و تیبا منتشر شد که قیمت این خودروها را در بازار آزاد کشور با افزایش جزئی همراه کرد. اما در نهایت پرونده بهار 1401 بازار با افزایش قیمت خودرو همگام با نوسانات قیمت ارز بسته شد.
ابهامات موجود در رابطه با بحث واردات خودرو، بازار را بیش از پیش در رکود فرو میبرد. تیرماه برای بازار خودرو، ماهی خالی از خرید و فروش و همچنین افزایش نسبی قیمتها بود. در این ماه، دولت و وزارت صمت با خبردرمانیهایی نظیر افزایش عرضه، واردات خودرو و مذاکرات وین توانست نوسانات قیمتی نسبت به سایر ماهها را کنترل کند.
مرداد؛ ماه خواب بازار خودرو؟
میتوان بازار خودروی کشور در مردادماه را بازاری مملو از سرگردانی و ناامیدی دانست. گرچه پنج ماه از شروع سال میگذشت، اما بازار همچنان در رکودی سنگین به سر میبرد و حتی نوسانات قیمت ارز نیز دیگر تاثیری بر وضعیت قیمت خودرو در بازار آزاد نداشت. بهرغم این اتفاقات در بازار مرداد 1401، شیب صعودی قیمت خودروها تحت تاثیر تورم حاکم بر اقتصاد کشور همچنان ادامه داشت.
در آن مقطع، زمزمههایی مبنی بر منتفیشدن بحث مذاکرات و همچنین ناامیدی بازار از ورود خودروهای خارجی به کشور، قیمتها را در مسیر افزایشی قرار داد. اما این افزایش قیمت هم باعث نشد تا بازار در شهریورماه نیز از رکود 6 ماهه خود فاصله بگیرد.
پاییز؛ آغاز فعالیت بازار خودرو در 1401
حدوداً اوایل مهرماه بود که قیمت دلار سقفشکنیهای پی در پی را آغاز کرد. این سقفشکنیها شوک جدیدی بود برای بازار خودرو تا از رکود شش ماهه خود خارج شود. البته در این میان باید یادآور شد که در مهرماه تنها بخشی از رکود بازار از بین رفت و سطح معاملات همچنان پایین بود.
رکود و نوسانات قیمتی در آبانماه همچنان ادامه داشت و تغییر رویه چندانی در بازار رخ نداد. قیمت خودرو در این ماه هم متاثر از نوسانات ارزی دستخوش تغییر و جهشهایی شد. البته باید اشاره کرد که رفته رفته از رکود حاکم بر بازار کاسته شد و سطح معاملات خودرویی در بازار افزایش یافت.
نیمه دوم سال 1401 دلار نبض بازار خودرو را در دست گرفت. آذرماه سال گذشته در حالی سپری شد که عرضه خودرو در بورس کالا نیز کمکی به التهاب بازار نکرد و بهرغم افزایش شدید قیمتها، بازار مجدداً به رکود رفت.
بازار زمستانی خودرو با سقفشکنیهای پی در پی
در حالی که افزایش قیمت در بازار خودرو ادامه داشت و ارزانترین خودروی داخلی موجود در کشور، یعنی پراید در این ماه وارد کانال 300 میلیون تومانی شد، اما بازار دی ماه کشور کار خود را با توقف در خرید و فروش خودرو آغاز کرد. در آن روزها حتی میزان تقاضا در بازار نیز کاهش یافت. اما نکته قابل توجه این است که فروشندهها نیز برای فروش خودروهایشان دست نگه داشتند و عملا در بازار، خرید و فروشی صورت نمیگرفت.
گرچه خودروسازان به صورت ماهانه آمارهایی مبنی بر افزایش تولید محصولات خود منتشر کردند، اما عرضه خودرو همچنان قطرهچکانی بود و به همین دلیل قیمتها افزایش پیدا کردند.
قیمت خودرو و وضعیت بازار مجدداً تحت تاثیر نوسانات ارزی در بهمن ماه سال گذشته التهاب شدیدی را پشت سر گذاشتند. با افزایش بیسابقه قیمت خودرو در این ماه بود که بازار به صورت کامل از وضعیت رکودی خارج شد و سرمایهگذاران به این بازار مراجعه کردند.
اما در این ماه ایران خودرو طی اقدامی ناگهانی تولید پژو 206 را منتفی اعلام کرد و قیمت جایگزین آن، یعنی پژو 207 را تا مرز یک میلیارد تومان نیز کشاند. گرچه ایران خودرو پس از آن اعلام کرد که تولید این خودرو همچنان ادامه دارد، اما قیمت این خودرو و جایگزینش عقبنشینی نکرد.
از اواخر بهمنماه بازار شب عید خودروی کشور رونق یافت. بازار خودرو در اسفندماه در کنار افزایش قیمتی که تحت تاثیر نرخشکنیهای دلار و همچنین تورم 40 درصدی تجربه میکرد، با افزایش سطح معاملات خودرویی همراه بود. اما در نهایت بازار خودرو در کشور کار خود را با نوسانات قیمتی زیاد به پایان رساند.