یارانه نقدی که از آذر سال ۸۹ در قالب طرح هدفمندسازی یارانهها به خانوارهای ایرانی پرداخت می شود مبلغ آن 40 هزار و ۵۰۰ تومان بود. یارانه نقدی توسط احمدی نژاد رییس جمهور وقت ایران به مردم پرداخت شد و پس از گذشت حدود 11 سال همچنان، مبلغ یارانه نقدی تغییری نکرده است. این به آن معنی است که یارانه نقدی هم نمیتوانست گرهی از مشکلات معیشتی مردم کم کند. دولت سیزدهم در صدد است که ارز 4200 تومانی را حذف کند و مبلغ یارانه نقدی را افزایش بدهد.
پیگیریها نشان میدهد که به احتمال زیاد یارانه معیشتی به همراه یارانه جدید در پایان هفته واریز میشود. مبلغ این یارانه ۶۸۰ هزار تومان است.
جزئیات دقیق واریز یارانه جدید مشخص نشده است، دولت وعده داده که در دی ماه یارانهها را دو برابر میکند. معاون اقتصادی رئیسجمهور نیز پیشبینی کرده که به یک خانواده چهار نفره ۸۰۰ هزار تومان یارانه پرداخت شود.
البته به گفته محسن رضایی قرار بود که بخشی از این مبلغ به صورت بن خرید کالا تخصیص داده شود، اما آنطور که از تصمیم جدید دولت مشخص است پرداخت کارت اعتباری، بن کارت یا کوپن منتفی است و به نقدی واریز میشود.
تاکنون ابلاغیه دولت برای پرداخت یارانه جدید به نهادهای مرتبط در کار واریز یارانه داده نشده، همچنین به احتمال زیاد یارانه جدید همزمان یارانه معیشتی بنزین پرداخت میشود.
در خصوص یارانه جدید نیز که قرار است در به یارانهبگیران معیشتی داده شود، به ۳۰ میلیون نفر اول(شامل دهکهای اول تا چهارم) مبلغ ۱۲۶ هزار تومان و به ۳۰ میلیون نفر دوم (دهکهای پنجم تا هفتم) مبلغ ۹۰ هزار تومان پرداخت میشود.
مبلغ یارانه جدید برای یک خانواده چهار نفره ۵۰۴ هزار تومان است، این خانواده همچنین مبلغ ۱۷۳ هزار تومان به عنوان یارانه معیشتی بنزین دریافت میکنند. از آنجایی که گفته میشود قرار است یارانه جدید به صورت ادغام شده با یارانه معیشتی بنزین واریز شود، جمع این دو یارانه جدید و معیشتی بنزین حدود ۶۸۰ هزار تومان برآورد میشود.
همانطور که گفته شد پیگیریها نشان میدهد که احتمالا در پایان هفته همزمان با واریز یارانه بنزین، یارانه جدید نیز واریز شود. اگر دولت در این هفته تصمیم نهایی خود را برای واریز یارانه جدید اعلام کند، به یک خانواده چهار نفره در روز پنجشنبه بین ۵۳۵ تا ۶۸۰ هزار تومان یارانه پرداخت میشود.
اگر این خانواده چهار نفره در دهکهای اول تا چهارم قرار داشته باشد، مبلغ ۶۸۰ هزار تومان و اگر جزو دهکهای پنجم تا هفتم باشد مبلغ ۵۳۵ هزار تومان یارانه در پایان این هفته دریافت میکند.
مسلم است که این یارانه به کسانی که هیچ گونه یارانهای دریافت نمیکنند یا فقط یارانه نقدی ۴۵ هزار تومانی را میگیرند، پرداخت نمیشود.
خانوارهایی که در هفت دهک اول درآمدی قرار دارند، در حال حاضر ماهی دو نوبت یارانه دریافت میکنند. اول یارانه نقدی در نیمه نخست ماه که مقدار آن بهازای هر نفر ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان است و دوم یارانه معیشتی که بر اساس بُعد خانوار در نیمه دوم ماه واریز میشود. میزان این یارانه برای خانوار یکنفره ۵۵ هزار تومان، برای خانوار دونفره ۱۰۳ هزار تومان، برای خانوار سهنفره ۱۳۸ هزار تومان، برای خانوار چهارنفره ۱۷۲ هزار تومان و برای خانوار پنجنفره و بیشتر ۲۰۵ هزار تومان در نظر گرفته میشود.
جمع هر دو یارانه در ماه برای خانوار پنج نفره میشود ۴۳۲ هزار و ۵۰۰ تومان. حالا بیایید سناریوهای خوشبینانه درباره وعده دولت را تصور کنیم. همان قسمتی که میگوید سال آینده به هر مشمول بین ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومان یارانه اضافی جدید تعلق میگیرد. با درنظر گرفتن حداقل یارانه ۹۰ هزار تومانی، واقعا فکر میکنید دریافتی یک خانواده پنج نفری به ۸۸۲ هزار و ۵۰۰ تومان افزایش پیدا کند؟ اگر دولت در نظر داشته باشد با جمعبندی یارانهها به هر نفر حداقل ۹۰ هزار تومان و حداکثر ۱۲۰ هزار تومان یارانه پرداخت کند چی؟ در این صورت برای خانوار پنج نفره حاضر در دهک اول تا چهارم ماهی ۶۰۰ هزار تومان و برای خانوار حاضر در دهک پنجم، ششم و هفتم ۴۵۰ هزار تومان واریز خواهد شد. خانوارهایی که همین الان مشمول طرحهای برخی نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد یا بهزیستی هستند هم میتوانند مشمول سقف یارانه قابل پرداخت یعنی همان ۸۰۰ هزار تومان باشند. بالاخره این سناریو را هم باید درنظر داشت یا نه؟
چرا میتوانیم به سناریوهای خوشبینانه درباره پرداخت یارانه سال ۱۴۰۱ امیدوار باشیم؟ جواب این سوال مشخص است؛ دولت در لایحه بودجه سال آینده، برای حذف تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی تلاش میکند و در کنار آن پیشنهاد پرداخت ۱۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه جدید را مطرح کرده است. آنهایی که بودجه را نوشتهاند، میگویند یارانه جدید بهمنظور جبران اصلاح نرخ کالاهای اساسی، دارو، یارانه نان و خرید تضمینی گندم پرداخت خواهد شد. به این ترتیب، کل یارانه پرداختی در سال آینده طبق این لایحه ۳۳۶ هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده که ۷۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان آن یارانه نقدی و معیشتی است.
رییس سازمان برنامه و بودجه دوشنبه هفته قبل در نشست خبری گفته متوسط پرداختی یارانه ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بین ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومان خواهد بود و این مساله براساس وضعیت دهکها در جلسات کارشناسی تعیین خواهد شد. بخشی از جلسات کارشناسی مورد نظر سیدمسعود میرکاظمی در کمیسیون و صحن علنی مجلس برگزار میشود و هرچیزی درباره رقم و پرداخت یارانه (حتی خود این گزارش) فقط در حد گمانهزنی ارزش دارد، حتی اگر از قول معاون اقتصادی رییسجمهوری نقل شده باشد.
منبع: تجارت نیوز