مسکن ملی با توجه به وظایفی که بر عهده دارد، فعالیتهای متنوعی را در زمینه مسکن انجام میدهد. از جمله این فعالیتها میتوان به ساخت و ساز مسکن مهر، اجاره مسکن به مستاجران، اعطای وام به خریداران مسکن، تأمین و توزیع مواد ساختمانی و همچنین تبلیغات و ترویج مسکن اشاره کرد.ساخت و ساز مسکن مهر یکی از فعالیتهای اصلی مسکن ملی است که با هدف ارائه مسکن با کیفیت و قیمت مناسب به اقشار مختلف جامعه شروع شده است. مسکن مهر برای خانوارهای با درآمد پایین و متوسط در نظر گرفته شده است و با توجه به شرایط فعلی بازار مسکن در ایران، این ساخت و ساز در صرفهجویی در هزینههای مسکن و کاهش وام بانکی به خریداران مسکن مهم است.اجاره مسکن به مستاجران نیز یکی دیگر از فعالیتهای مسکن ملی است. برای این منظور، این سازمان با همکاری صندوق توسعه ملی، مسکن مهر را به صورت اجاره به خانوادههایی که نمیتوانند مسکن خود را خریداری کنند، ارائه میدهد.اعطای وام به خریداران مسکن نیز یکی دیگر از فعالیتهای مسکن ملی است که هم به صورت مستقیم و هم از طریق بانکها صورت میگیرد. این سازمان با توجه به شرایط فعلی بازار مسکن و قیمتهای بالای مسکن، با ارائه وامهای سازمانی، افرادی که نمیتوانند با پرداخت نقدی کامل، مسکن خود را تهیه کنند، را به خرید مسکن تشویق میکند. در کل، مسکن ملی با ارائه خدمات متنوع و تلاش برای تأمین مسکن مناسب و با کیفیت به اقشار مختلف جامعه، نقش مهمی در رفاه و رفتار مناسب بازار مسکن در ایران دارد.
قوانین جدید برای فروش وکالتی مسکن ملی اعلام شد.
بر اساس این قوانین، فرد ثبت نام شده در طرح نهضت ملی مسکن باید تا آخرین مراحل حضور داشته باشد و فروش وکالتی برای دولت قابل قبول نیست.
با وجود آنکه وزارت راه و شهرسازی بارها بر غیر قابل فروش بودن واحدهای نهضت ملی مسکن تاکید کرده، بعضا معاملاتی در این زمینه انجام میشود.
اخیرا نیز یک مقام مسئول وزارت راه و شهرازی گفته است: تا آخرین مرحله باید فرد ثبت نام شده در طرح نهضت ملی مسکن حضور داشته باشد و فروش وکالتی برای ما قابل قبول نیست.
در صورت مشخص شدن فروش امتیاز از فرد متقاضی سلب امتیاز شده و امکان پیگیری قانونی از طرفین خریدار و فروشنده وجود دارد.
اسداللهی، مدیرکل راه و شهرسازی استان فارس در این خصوص گفته است: خریداران به این موضوع توجه داشته باشند که ادارات کل راه و شهرسازی در پروژه نهضت ملی مسکن فقط پاسخگوی خود متقاضی هستند و اگر فرد دیگری با وکالتنامه مراجعه کند، پاسخگو نخواهند بود. در نهایت خریداران متضرر میشوند.
بر اساس گزارشهای مردمی و مراجع نظارتی، تعدادی از مشاوران املاک در برخی مناطق کشور اقدام به خرید و فروش غیرقانونی امتیاز طرحهای اقدام ملی مسکن و نهضت ملی مسکن میکنند که این امر با توجه به ناآگاهی برخی خریداران امتیازها و در نهایت درگیری پروژهها با پروندههای حقوقی و قضایی ناشی از این تخلفات و جرائم موجب متضرر شدن مردم میشود.
اگرچه برخی مشاوران املاک اقدام به انعقاد قرارداد واحدهای مسکن ملی میکنند اما این امتیاز، ضمانت مالکیت برای خریداران محسوب نمیشود؛ چرا که هم دفاتر املاک و هم دفاتر اسناد رسمی از ثبت قرارداد این امتیازها منع شدهاند.